ไฟล์จาก podcast หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

จิตเหมือนน้ำหลายอย่าง ธรรมชาติของน้ำไหลลงที่ต่ำ จิตที่ไม่ฝึกฝนก็จะไหลลงที่ต่ำ เลวลงเรื่อยๆ เราอย่าไปขังมันไว้นิ่งๆ อย่างนี้ก็ไม่ถูก ไม่ดูแลมันเลย มันก็ไหลลงที่ต่ำ ดูแลมากไป บังคับมากไป มันนิ่งๆ จิตก็เน่า ไม่ใช่จิตที่ดี ฉะนั้น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจกระทบอารมณ์ ให้กระทบไป กระทบแล้วใจกระเพื่อมขึ้นกระเพื่อมลง เห็นการกระเพื่อมของมัน หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620821A ซีดีแผ่นที่ 83

ธรรมะไม่ได้อยู่ที่วัด ธรรมะไม่ได้อยู่ที่พระ ธรรมะอยู่ที่ใจของเรา ธรรมะมีหลายแบบ ธรรมะที่ชั่ว ธรรมะที่ดี ธรรมะที่อยู่เหนือโลก สังเกตที่ใจเรา เรียนอยู่ตรงนี้เลย หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 18 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620818B ซีดีแผ่นที่ 83

การอ่านการฟังธรรมะ เป็นปัญญาของครูบาอาจารย์ ท่านเข้าใจถ่องแท้แล้ว ท่านมาถ่ายทอด แต่คนรับไม่มีคุณภาพ จิตเราไม่มีคุณภาพที่จะรับธรรมะพอ เพราะอย่างนั้นต้องมาพัฒนาจิตด้วยศีล สมาธิ ปัญญา จิตถึงจะมีคุณภาพ เข้าใจธรรมะได้ ฉะนั้น ธรรมะจากการอ่าน การฟัง ใช้ไม่ได้ แล้วธรรมะจากการคิดก็ใช้ไม่ได้ อันนี้เหตุผลง่ายที่สุดเลย เพราะใจของเรามีกิเลส เวลาคิดธรรมะ มันจะคิดไปในทางมิจฉาทิฏฐิตลอด หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 18 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620818A ซีดีแผ่นที่ 83

พวกเราทำไมเรียนกับหลวงพ่อเป็นหมื่นเป็นแสน คนที่ภาวนาได้ เข้าใจจริงๆ มี 30-40 คนเอง ทั้งๆ ที่ทุกคนเรียนเหมือนกัน ทำไมได้ไม่เท่ากัน พวกที่ประสบความสำเร็จอย่างแท้จริง คือพวกทุ่มเทจริงๆ ขยันภาวนา ขยันดู ถ้าประเภทภาวนาเป็นงานอดิเรก ไม่ได้กินหรอก ทำเล่นๆ ทำบ้าง หยุดบ้าง ขี้เกียจบ้าง ไถลบ้าง เลอะเทอะเปรอะเปื้อนออกไปบ้าง มันก็ได้ผลช้า หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 17 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620817B ซีดีแผ่นที่ 83

พยายามเตือนตัวเอง สอนตัวเองทุกๆ วัน ว่าความทุกข์จะมาถึงเราเมื่อไรไม่รู้ ไม่แน่ ทั้งความทุกข์ในร่างกาย เจ็บไข้ได้ป่วย หรือเกิดอุบัติเหตุ เกิดได้เสมอ ความทุกข์ทางจิตใจของเราจะมาเมื่อไรก็ไม่แน่… เราเผชิญกับสิ่งที่ไม่แน่นอนอยู่ตลอดเวลา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 17 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620817A ซีดีแผ่นที่ 83

ให้จิตใจอยู่กับตัวเอง ลืมตัวเองภาวนาไม่ได้ พยายามรู้สึกตัวเรื่อยๆ ไป หาเครื่องช่วยให้รู้สึกตัวเก่งๆ เครื่องช่วยก็คือมีอารมณ์กรรมฐาน ... คือให้มันมีบ้านให้จิตอยู่ มีวิหารธรรมเป็นบ้านให้จิตอาศัย เวลาจิตหนีไปจากบ้าน เราจะรู้ได้เร็ว หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 12 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620812 ซีดีแผ่นที่ 83

เราต้องรู้จักเลือก บางคนเห็นว่า อาจารย์องค์นี้มีลูกศิษย์เยอะ เลยเอาบ้าง แต่ที่จริงชอบทำอะไรที่ไม่เหมือนกับอาจารย์หรอก อย่างอาจารย์สอนอานาปานสติ ตัวเองไม่เหมาะกับอานาปานสติ เหมาะกับบริกรรมพุทโธ นะมะพะธะ สัมมาอะระหัง แล้วจะต้องมาฝืนหายใจ มันไม่สำเร็จ เพราะฉะนั้น เรียนกรรมฐาน เราเรียนดูจริตนิสัยตัวเอง ฟังอาจารย์ท่านไหนรู้เรื่อง และเอาไปลงมือปฏิบัติได้ ปฏิบัติแล้วเห็นความเปลี่ยนแปลงของตัวเอง เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น อันนั้นถึงจะใช้ได้ ไม่ใช่ปฏิบัติแล้วนิสัยเลวลงเรื่อยๆ บอกว่ามีความเปลี่ยนแปลง อันนั้นไม่เหมาะ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620811B ซีดีแผ่นที่ 83

นิพพานคือสภาวะที่สิ้นตัณหา จะสิ้นตัณหาได้เพราะอะไร เพราะเห็นทุกข์ เพราะเห็นทุกข์ ก็เลยละตัณหา ทุกข์ให้รู้ สมุทัยให้ละ นิโรธทำให้แจ้ง นิพพานคือสภาวะที่สิ้นตัณหา เราจะเห็นนิพพานได้ เราต้องละตัณหา เราจะละตัณหาได้ด้วยวิธีใด วิธีละตัณหาของพระพุทธเจ้า ละด้วยการรู้ทุกข์ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620811A ซีดีแผ่นที่ 83

เบื้องหลังคำพูดของเราก็กิเลส เบื้องหลังการกระทำของเราก็กิเลส ฉะนั้น คอยรู้จิตใจของตัวเองให้ถ่องแท้ ว่าอะไรบงการอยู่ ถ้าเรารู้ตรงนี้ได้ ดูจิตตรงนี้ได้ สัมมาสังกัปปะ ความคิดชอบจะเกิดขึ้น สัมมาวาจา คำพูดที่ถูกต้องจะเกิดขึ้น สัมมากัมมันตะ การกระทำที่ถูกต้องก็จะเกิดขึ้น และการเลี้ยงชีวิตก็จะถูกต้องด้วย สัมมาอาชีวะ แล้วการที่เราเพียรเรียนรู้จิตใจตนเองเรื่อยๆ ไป กิเลสที่มีอยู่ก็ถูกรู้ถูกดู ลดละไปเรื่อยๆ กุศลก็เจริญขึ้นเรื่อยๆ นี่คือสัมมาวายามะ การที่เราคอยรู้เท่าทันจิตใจตนเอง เห็นมันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงเกิดดับทำงานไปเรื่อยๆ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับ นั่นคือสัมมาสติ เป็นการทำสติปัฏฐาน พอเรารู้จิตใจของเราถูกต้องตรงความเป็นจริง สัมมาสมาธิก็จะเกิดขึ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620810B ซีดีแผ่นที่ 83

ถือศีลก็ยากเหมือนกันสำหรับคนที่กิเลสแรง แต่ถ้ารู้วิธีก็ไม่ยาก จะรักษาศีล ก็มีสติรักษาใจเท่านั้น ถ้าใจไม่ถูกกิเลสครอบงำ ศีลมันก็จะมาเอง ไม่กล้าทำผิด มีหิริโอตัปปะขึ้นมา ความละอายใจที่จะทำชั่ว เกรงกลัวผลของความชั่ว เรียกว่าหิริโอตัปปะ อาศัยสติ รู้เท่าทันกิเลสตัวเองไป แล้วศีลมันจะดีขึ้น มีหิริโอตัปปะ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620810A ซีดีแผ่นที่ 83

การที่เรารู้สึกตัวตื่นขึ้นมาได้ เป็นจุดตั้งต้นไปสู่มรรคผลนิพพาน เป็นบุญที่ใหญ่มหาศาล ถ้าเรารู้สึกตัวไม่ได้ คุณงามความดีทั้งหลายไม่มีเหลือจริงหรอก พระพุทธเจ้าท่านเคยแสดงธรรมไว้บทหนึ่งว่า ท่านไม่เห็นมีธรรมะอะไรเลย ที่จะทำให้อกุศลดับไป แล้วกุศลเจริญขึ้น ท่านไม่เห็นมีธรรมะอะไรสำคัญเท่ากับความรู้สึกตัว หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 4 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620804 ซีดีแผ่นที่ 83

อยากมีสติ ก็รู้ทันตอนไม่มีสติ อยากมีสมาธิ ก็รู้ทันตอนที่ฟุ้งซ่าน อยากมีปัญญา ก็รู้กายรู้ใจอย่างที่มันกำลังเป็น ก็แค่นั้นเอง ยากอะไร? ยากตรงที่จิตเราไม่มีความพร้อมที่จะรู้ตามความเป็นจริง ตรงนี้ต้องทำสมาธิ ทำสมถะ ทำสมถะยากเหมือนกัน แต่ถ้าใช้วิธีที่หลวงพ่อบอก ไม่ยาก จิตไหลแล้วรู้ ไม่เห็นจะยากเลย หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 3 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620803B ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าไม่สนใจที่จะรู้รูปนามตามความเป็นจริง จะเดินองค์มรรคไม่ได้จริง มันไม่มีสัมมาทิฐิในเบื้องต้น ไม่รู้วิธีปฏิบัติ วิธีปฏิบัติ ต้องรู้รูปนามตามความเป็นจริง เราจะรู้รูปนามตามความเป็นจริงได้ จริงๆ ก็คือต้องมีสติระลึกรู้กาย มีสติระลึกรู้ใจ มันก็คือการทำสติปัฏฐาน เพราะฉะนั้น บางทีเวลาพระพุทธเจ้าพูดย่อๆ พูดถึงว่าสติปัฏฐานเป็นทางสายเอกทางสายเดียว เพื่อความบริสุทธิ์หลุดพ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 29 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620729 ซีดีแผ่นที่ 83

อยู่ที่จิตดวงเดียวเท่านั้นเอง ถ้าจิตไม่ตกอยู่ใต้กิเลส การกระทำทั้งหลายทางใจ ทางวาจา ทางกายก็สะอาดไปหมด แล้วการที่เราคอยมีสติ ระลึกรู้เท่าทันจิตใจของตนเองไปเรื่อยๆ กิเลสอะไรเกิดแล้วรู้ๆ เรียกว่าเรามีสติอยู่ การที่เรามีสติอยู่ สัมมาวายามะจะเจริญขึ้น สัมมาวายามะ คือความเพียรชอบ ได้แก่เพียรลดละกิเลสที่มีอยู่ เพียรปิดกั้นกิเลสใหม่ไม่ให้เกิด เพียรทำกุศลให้เกิด เพียรทำกุศลที่เกิดแล้วให้เจริญขึ้น มันทำได้โดยที่คอยอ่านใจตัวเอง หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 29 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620729 ซีดีแผ่นที่ 83

คอยรู้เท่าทัน รู้ทันใจของเรานี้ ว่า ตัวอะไรมันผลักดันให้คิดอย่างนี้ ตัวอะไรมันผลักดันให้พูดอย่างนี้ ตัวอะไรมันผลักดันให้ทำอย่างนี้ การที่เราคอยรู้ทัน เบื้องหลังความคิด เบื้องหลังคำพูด เบื้องหลังการกระทำ คือการเจริญมรรคส่วนหนึ่งแล้ว เคยได้ยินคำว่าสัมมาสังกัปปะไหม องค์ที่สองของมรรค - สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาทิฏฐิ คือเรียนรู้วิธีการปฏิบัติ รู้ว่าจะต้องทำอะไร เพื่ออะไร ทำอย่างไร นี่เป็นสัมมาทิฏฐิในเบื้องต้น ตัวต่อมา คือ สัมมาสังกัปปะ การคิดชอบ จะคิดชอบได้ ถ้ามันมีสติรู้ทันเบื้องหลังการคิด หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 28 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620728 ซีดีแผ่นที่ 83

คนที่มาที่วัดไม่ใช่คนดีทั้งหมด มาด้วยวัตถุประสงค์ต่างๆ กัน บางทีตอนแรกมา วัตถุประสงค์ดี แต่อยู่ไปนานๆ แล้วลืม ที่จริงเรามาวัดเพื่อจะมาศึกษาธรรมะ มาขัดเกลาตัวเอง ลดละความเห็นแก่ตัว ลดละกิเลส พัฒนาใจให้สูงขึ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620727B ซีดีแผ่นที่ 83

คอยรู้ทันจิตไว้ตัวเดียวนี้ ก็จะได้ธรรม ที่หลวงปู่มั่นท่านบอก ดูกายเพื่อให้เห็นจิต ดูจิตเพื่อให้เห็นธรรม ฉะนั้น คอยรู้ไป รู้ด้วยจิตที่เป็นคนดูสบายๆ มีอุเบกขา ถ้าจิตยังไม่มีอุเบกขา สมาธิยังไม่เต็ม จิตเป็นกลาง จิตเคลื่อน ก็ไม่ได้โมโห จิตตั้งมั่น ก็ไม่ได้ดีใจ พ้นจากความยินดี พ้นจากความยินร้าย อันนี้เป็นกลางด้วยปัญญา -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620727A ซีดีแผ่นที่ 83

ความรู้สึกตัว คือการที่จิตใจอยู่ปัจจุบัน สำคัญที่สุดในการปฏิบัติ จุดตั้งต้นของการปฏิบัติ คือความรู้สึกตัว อย่าลืมตัวเอง พอรู้สึกตัวแล้ว ต่อไปเราก็เริ่มเดินปัญญา จุดตั้งต้นของการเดินปัญญา คือ การแยกธาตุแยกขันธ์ หลวงตามหาบัวท่านพูดเด็ดขาดเลย บอกว่า ถ้าแยกธาตุแยกขันธ์ไม่เป็น อย่ามาคุยกับเราเรื่องเดินปัญญา อย่ามาคุยอวดเราว่าเดินปัญญา ไม่จริง เพราะฉะนั้น การเจริญปัญญาเริ่มต้นจากการแยกธาตุแยกขันธ์ -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620721B ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าเราอยากจะเป็นชาวพุทธที่แท้จริง เราต้องพัฒนาจิตใจตัวเองขึ้นมาเป็นลำดับๆ มีการเสียสละ คือทาน ช่วยเหลือสงเคราะห์ผู้อื่น สัตว์อื่น ให้ความเมตตาสงสาร มีศีล ต้องรักษา... ศีลไม่ดี สมาธิไม่มั่นคง สมาธิไม่มั่นคง เจริญปัญญาไม่ได้ เจริญปัญญาไม่ได้ มรรคผลไม่เกิด เป็นลำดับของมันอยู่ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620721A ซีดีแผ่นที่ 83

จุดสำคัญที่พวกเรายังทำไม่ได้ คือจิตใจเราไม่ค่อยอยู่กับตัวเอง ใจล่องลอยไปอยู่ในโลกของความคิด พยายามอยู่ในโลกของความรู้สึกตัว โลกของความเป็นจริง รู้สึกตัวไม่ได้ ภาวนาต่อไม่ได้ ความรู้สึกตัวเป็นจุดตั้งต้นของการปฏิบัติ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620720B ซีดีแผ่นที่ 83

จิตใจที่อยู่กับเนื้อกับตัว มีสติ มีสมาธิ เรียกว่ามีความรู้สึกตัวอยู่ ในความรู้สึกตัว ประกอบด้วยสติ ประกอบด้วยสมาธิที่ถูกต้อง พระพุทธเจ้าถึงชมว่า เราไม่เห็นธรรมะอย่างอื่นเลย ที่จะทำให้อกุศลดับไป ที่ทำให้กุศลเจริญขึ้นมา เหมือนความรู้สึกตัว เพราะฉะนั้น ถ้าฟังครูบาอาจารย์แล้วก็ใจก็เคลิ้ม มีความสุข โมหะครอบงำหมดเลย ดำมืดไปหมดเลย เพราะฉะนั้น อย่าทิ้งความรู้สึกตัว อย่ามุ่งไปหาความสุข อย่ามุ่งไปหาความสงบ ความสุข ความสงบ ความสบายทั้งหลายนี้เป็นผลพลอยได้ หลังจากที่เราผ่านการปฏิบัติสมบูรณ์แล้ว มันเป็นของแถม เมื่อเราภาวนาได้ถูกต้องสมบูรณ์แล้ว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620720A ซีดีแผ่นที่ 83

เรื่องของสมาธิเป็นเรื่องใหญ่ เพราะสมาธิเป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา คือถ้าเรามีสมาธิที่ถูกต้อง โอกาสที่จะเกิดปัญญา คือการเห็นความจริงของกาย ของใจ ถึงจะเกิดขึ้นได้ ถ้าสมาธิไม่ถูก ก็ไม่สามารถจะเห็นความจริงของร่างกาย จิตใจได้ ปัญญาจะไม่เกิด สมาธินั้น จะว่าไปมันก็เป็นของที่มีโดยธรรมชาติ เป็นธรรมชาติ ธรรมดาอันหนึ่ง ถ้าเมื่อไรเรารู้สภาวะธรรมที่กำลังปรากฏ รู้ได้ถูกต้อง รู้เป็นปัจจุบัน สมาธิก็จะเกิดขึ้นเอง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 17 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620717 ซีดีแผ่นที่ 83

สิ่งที่อยู่เหนือโลกมีอยู่ เป็นความสุขที่เป็นอมตะธาตุ อมตะธรรม ภาวนาถึงวันหนึ่งเราจะสัมผัส วันนี้ยังอยู่ไกล แต่เดินเข้าไปทุกวัน ปฏิบัติทุกวัน มันก็ใกล้เข้าไปเรื่อยๆ ถ้าท้อใจว่า มรรคผลนิพพานอยู่ไกลเหลือเกิน มันก็จะไกลตลอดไป มันไกลก็ช่างมัน เราอยู่กับปัจจุบันไป มีสติรู้กายรู้ใจกับปัจจุบันไป มันก็ใกล้เข้าไปเรื่อยๆ ถึงจุดหนึ่ง มันก็เข้าไปถึงจนได้ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 16 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620716C ซีดีแผ่นที่ 83

ภาวนาไม่ได้มีอะไรยากเลย ง่าย วิปัสสนา มีกิริยาตัวเดียว คือเห็นตามความเป็นจริง กิริยาเห็น มีตัวเดียวเอง ถ้าทำอะไรไปเกินจากการเห็น ก็ผิดแล้ว บางคนใช้คำว่าดู หรือคำว่ารู้ อันไหนเกินจากรู้ ก็ผิดแล้ว ที่จริงคือการเห็นสภาวะ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 16 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620716B ซีดีแผ่นที่ 83

"มีสองสิ่ง ที่ผู้ปฏิบัติไม่ควรทำ อันหนึ่ง คือลืมกายลืมใจ อันที่สอง บังคับกายบังคับใจ กามสุขัลลิกานุโยค ลืมกายลืมใจตัวเอง มัวแต่เพลินในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในสัมผัส เพลินไปในความคิด อัตตกิลมถานุโยค ทำตัวเองให้ลำบาก บังคับกาย บังคับใจ" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 16 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620716A ซีดีแผ่นที่ 83