ไฟล์จาก podcast หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

ดูจิต ไม่ใช่นั่งเฝ้าจิตให้จิตนิ่งๆ แต่ดูจิตก็คือ ดูความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับจิตใจ ดูความรู้สึก ดูความปรุงแต่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นกับจิตใจ บางทีก็ปรุงสุข บางทีก็ปรุงทุกข์ บางทีก็ปรุงดี บางทีก็ปรุงชั่ว แล้วความปรุงแต่งทุกชนิดนั้น จะสอนธรรมะเราว่าสิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับ ความสุขเกิด แล้วความสุขก็ดับให้ดู ความทุกข์เกิด แล้วความทุกข์ก็ดับให้ดู กุศลเกิด แล้วแล้วกุศลก็ดับให้ดู โลภ โกรธ หลงเกิด แล้วโลภ โกรธ หลงก็ดับให้ดู หัดดูอย่างนี้เรื่อยๆ ไป -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 เมษายน 2562 ไฟล์ 620420B ซีดีแผ่นที่ 81

“มีสติ รู้กาย รู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง” เป็นกลางคือตัวอุเบกขา การที่มีสมาธิตั้งมั่น เป็นกลาง ไม่ใช่ตั้งมั่นเป็นกลางอยู่เฉยๆ ขี้เกียจ ขี้คร้าน ไม่ได้ ต้องมีสติ คอยสอดส่องดูแล อะไรเกิดขึ้นในกาย ในใจ คอยรู้ สภาวะนี้เรียกว่า ควรแก่การงาน มีจิตที่ควรแก่การงาน คือ ไม่ขี้เกียจ ไม่ย่อหย่อน ในการรู้สภาวะ พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 เมษายน 2562 ไฟล์ 620420A ซีดีแผ่นที่ 81

คิดดีก็ใจเย็น เป็นฝ่ายโลกียะ เวลาคิดดี ก็คิดไปในทางออกจากกาม ไม่หมกมุ่นกับรูปเสียงสัมผัสมากนัก คิดไปในทางไม่พยาบาทเบียดเบียน มีความเมตตา คิดไปในทางที่ประกอบด้วยสติปัญญา ไม่หลง ถ้าคิดอย่างนี้ใจเราร่มเย็น อีกประโยค ของท่านคือ คิดไม่เป็นจะเย็นสบาย ไม่คิดเป็นตัวเป็นตนขึ้นมา คิดอย่างไร คิดที่ประกอบด้วยปัญญา มีปัญญา มีสัญญาหมายรู้ถึงความเป็นไตรลักษณ์ มีสติปัญญากำกับอยู่ ในการคิดเย็นสบายของท่าน หมายถึงการดับรอบดับสนิท คือสภาวะของพระนิพพาน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 15 เมษายน 2562 ไฟล์ 620415A ซีดีแผ่นที่ 81

เราดูไปตามธรรมชาติธรรมดา มันจะค่อยๆ ปรับ จิตนี้จะค่อยๆ เรียนรู้ พามันเรียนรู้ไป แล้วมันปรับตัวของมันเอง มันจะยึดถือสิ่งทั้งหลายลดลงๆ มันจะปรุงแต่งลดลงๆ ไป สุดท้ายมันก็เลิกปรุงเลิกแต่ง มันทำหน้าที่ของจิต ทำหน้าที่รู้ ค่อยๆ ฝึกไป ไม่ใช่เรื่องยากอะไรหรอก เป็นเรื่องธรรมชาติที่สุดเลย ถ้าอันหนึ่งแรง อีกอันนึงก็แรง อย่าไปยุ่งกับมัน แค่รู้แค่เห็นเฉยๆ มันก็ค่อยๆ ปรับตัว เข้าสู่สมดุลของมันเอง ก็ไม่ดิ้นรนไม่ปรุงแต่ง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 14 เมษายน 2562 ไฟล์ 620414B ซีดีแผ่นที่ 81

จิตเคลื่อนแล้วรู้ๆ แค่นี้ สุดท้ายมันก็จะเห็น จิตที่เคลื่อน ก็ไม่เที่ยง จิตที่รู้ ก็ไม่เที่ยง จิตที่เคลื่อน ก็บังคับไม่ได้ จิตที่รู้ ก็บังคับไม่ได้ ควบคุมไม่ได้ อย่างนี้เรียกว่าทำวิปัสสนาแล้ว ง่ายที่สุดแล้วตรงนี้ เข้าเป้าที่สุดแล้ว เพราะกิเลสอยู่ที่จิต รู้ทันลงที่จิต สติปัญญาซักฟอกในจิต กิเลสมันทนเราไม่ได้หรอก มันสู้สติปัญญาไม่ไหว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 14 เมษายน 2562 ไฟล์ 620414A ซีดีแผ่นที่ 81

การแยกรูปนาม หนึ่งในตัวที่แยกออกมาต้องเป็นตัวจิตที่เป็นผู้รู้ ถ้าไม่มีจิตผู้ตัวเดียว มันก็มีแต่จิตผู้คิด ผู้นึก ผู้ปรุง ผู้แต่งเท่านั้นเอง ฉะนั้น จิตมันเป็นคนรู้ขึ้นมา แล้วก็เห็นธาตุ เห็นขันธ์มันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไป สติระลึกรู้กาย ก็เห็นกายไม่ใช่เรา สติระลึกรู้เวทนา สุขทุกข์ ก็เห็นสุขทุกข์ไม่ใช่เรา สติระลึกรู้สังขารที่เป็นกุศล อกุศล โลภ โกรธ หลง ก็เห็นมันไม่ใช่เรา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 เมษายน 2562 ไฟล์ 620413B ซีดีแผ่นที่ 81

ถ้าเราเกลียดความทุกข์ เราไม่อยากพบอยากเห็น เวลาทำบุญ แล้วอธิษฐานขอไม่เจอความทุกข์ เราจะไม่เจอธรรมะ เพราะอยากได้ธรรมะ ต้องรู้ทุกข์ อย่าเกลียดทุกข์ ทุกข์คือครูที่ดีที่สุดของเรา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 เมษายน 2562 ไฟล์ 620413A ซีดีแผ่นที่ 81

หลวงปู่ดูลย์สอน คิดเท่าไหร่ก็ไม่รู้ หยุดคิดถึงรู้ แต่ต้องอาศัยคิด อย่าลืมประโยคที่สาม แต่ก็ต้องอาศัยคิด อาศัยคิด ก็คือปล่อยจิตให้มันคิดไป แต่พอมันคิดไป จิตเราหลงไป ให้เรามีสติรู้ว่าจิตหลง จิตรู้ก็จะเกิด เพราะฉะนั้น ไม่ใช่เกิดจากการจงใจสร้างจิตรู้ขึ้นมา แต่เกิดจากเรามีสติรู้เท่าทัน ว่าจิตหลง ทันทีที่รู้ว่าจิตหลง จิตรู้จะเกิดเอง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 7 เมษายน 2562 ไฟล์ 620407B ซีดีแผ่นที่ 81

เราจะเข้าใจธรรมะได้ด้วยวิธีเดียว คือการเข้าไปเห็นธรรมะ สิ่งที่เรียกว่าธรรมะ มีสามส่วน คือ ส่วนของรูปธรรม ส่วนของนามธรรม และส่วนที่พ้นจากรูปธรรม นามธรรม คือโลกุตรธรรม ตัวที่เราจะใช้เจริญปัญญานั้น คือรูปธรรม นามธรรม โลกุตรธรรมเป็นผล จากการที่เราปฏิบัติจนเราเห็นความจริงของรูปธรรม นามธรรมแล้ว จิตมันปล่อยวางรูปธรรม นามธรรมได้ มันก็เข้าสู่โลกุตรธรรม เพราะฉะนั้น ถ้าจิตปล่อยวางรูปธรรม นามธรรมไม่ได้ ไม่มีทางเข้าถึงโลกุตรธรรม -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 7 เมษายน 2562 ไฟล์ 620407A ซีดีแผ่นที่ 81

เริ่มต้นการปฏิบัติ เริ่มที่ความคิดของเราก่อน ถ้าความคิดถูก มีสัมมาสังกัปปะ ความคิดถูก มันก็จะเกิดสัมมาวาจา คำพูดมันก็ถูก การกระทำ คือสัมมากัมมันตะ มันก็ถูก การเลี้ยงชีวิต สัมมาอาชีวะ มันก็ถูก เพราะอย่างนั้น เริ่มจากการคิดก่อน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 6 เมษายน 2562 ไฟล์ 620406B ซีดีแผ่นที่ 81

ตัวจิตตสิกขาเป็นบทเรียนที่อาภัพที่สุด แล้วตัวนี้สำคัญ ถ้าพวกเราไม่ได้เรียนเรื่องจิต เราจะไม่ได้จิตที่มีสมาธิที่ถูกต้อง เมื่อจิตไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง การเจริญปัญญาจะเกิดไม่ได้ เพราะสัมมาสมาธิ เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา บางคนก็ได้ยินว่า เพราะสมาธิเป็นเหตุให้เกิดปัญญา ฟังแบบสะเพร่า ท่านไม่ได้บอกสมาธิทำให้เกิดปัญญา ท่านบอกสัมมาสมาธิ สมาธิที่ถูกทำให้เกิดปัญญา และสมาธิที่ถูกทำได้ด้วยการเรียนรู้จิตตนเอง ถึงเรียกบทเรียนที่จะได้สมาธินี้ ว่าจิตตสิกขา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 6 เมษายน 2562 ไฟล์ 620406A ซีดีแผ่นที่ 81

การปฏิบัติ ไม่ได้ปฏิบัติเพื่อไม่ให้จิตเคลื่อนไป เพื่อไม่ให้จิตมืด ไม่ได้ห้ามอย่างนั้น ไม่ได้ปฏิบัติเพื่อจะให้จิตรู้ขึ้นมาแล้วสว่าง ไม่ได้ต้องการสิ่งนี้ ภาวนาไป เพื่อให้เห็นว่าจิตทุกชนิด เกิดแล้วดับ จิตทุกชนิดไม่ใช่ตัวเรา จิตจะดีหรือจะชั่ว ก็เท่าเทียมกัน คือเกิดแล้วก็ดับเหมือนกัน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 31 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620331B ซีดีแผ่นที่ 81

วิธีแก้ทุกข์ของพระพุทธเจ้า คือรู้เหตุของทุกข์ ศึกษาลงไปที่เหตุ ว่าความทุกข์เกิดจากอะไร แล้วก็ละที่เหตุ ไม่ใช่ไปละที่ตัวความทุกข์ ตัวความทุกข์เป็นผล มันมีเหตุ มันถึงเกิดขึ้นมา แล้วท่านก็สอนให้เรารู้จักเหตุของความทุกข์นั้น รู้จักละ เหตุของความทุกข์นั้น -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 31 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620331A ซีดีแผ่นที่ 81

จำไว้ ไม่ได้ฝึกเพื่อละกิเลส เพราะไม่มีกิเลสให้ละ ทันทีที่สติเกิด กิเลสดับไปแล้ว ไม่เห็นต้องละ ค่อยๆ ฝึกไป สุดท้ายมรรคผลก็เกิด ศีล สมาธิ ปัญญา ของเราเต็ม ปัญญาคือเห็นไตรลักษณ์ มีสติรู้เท่าทัน รูปธรรม นามธรรมที่กำลังปรากฏ มีสมาธิ คือมีใจตั้งมั่นอยู่กับเนื้อกับตัว ฝึกไปเรื่อย สุดท้ายมรรคผลก็เกิดขึ้น ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องอดทน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 30 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620330B ซีดีแผ่นที่ 81

สังเกตใจของเราไป ถ้าเราไม่ได้ภาวนา เราจะหลง เราขาดสติ ฉะนั้น ภาวนาของหลวงพ่อหมายถึง มีสติ มีสมาธิ มีปัญญา ภาวนาแปลว่าเจริญ เจริญสติ เจริญสมาธิ เจริญปัญญาให้มากๆ ในขณะที่เรามีสติขึ้นมา จิตเป็นกุศลแล้ว เป็นอโมหะ มีสติมีปัญญาขึ้นมา ไม่หลง ก็เป็นอโมหะ ถ้าไม่หลงสักอย่างเดียว มันก็ไม่โลภ ไม่โกรธ หรอก หลงอย่างเดียว ก็มีโลภ มีโกรธได้ เพราะอย่างนั้น จุดที่ไม่หลงเป็นเรื่องใหญ่ เรื่องสำคัญ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 30 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620330A ซีดีแผ่นที่ 81

มันมีเทคนิค เวลาเราหายใจ อย่าจ้องที่ลม จุดสำคัญ คือรู้สึกตัว รู้สึกตัวว่ากำลังหายออก รู้สึกตัวว่ากำลังหายใจเข้า รู้สึกตัวได้พักเดียว หนีไปคิดเรื่องอื่น อันนี้ ไม่รู้ปัจจุบัน ไม่รู้รูปนามที่เป็นปัจจุบัน ทิ้งปัจจุบันไปแล้ว หลงไปคิดอดีต คิดอนาคต คิดอะไร อย่างนั้นหลงไปแล้ว ให้เรารู้ทัน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 24 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620324 ซีดีแผ่นที่ 81

อย่าลืมตัวเอง ในขณะเดียวกันอย่าบังคับตัวเอง จุดตั้งต้นของการปฏิบัติจริง ๆ นั้น คือ รู้สึกตัว รู้สึกตัว มีสติอยู่ จะรู้สึกกาย รู้สึกใจก่อนก็ได้ หายใจออก รู้สึกตัว หายใจเข้า รู้สึกตัว ยืน เดิน นั่ง นอน เห็นร่างกายมันนั่ง รู้สึก ไม่เผลอลืมไป แล้วก็ไม่เพ่งเอาไว้ จิตใจเป็นยังไง เราก็คอยรู้สึกไป รู้สึกถึงร่างกาย รู้สึกถึงจิตใจตัวเอง จุดตั้งต้นแค่นี้แหละ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 17 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620317B ซีดีแผ่นที่ 81

งานหลัก คือ วิปัสสนา งานทำสมถะ เป็นงานสนับสนุน ทำให้มีกำลังที่จะทำวิปัสสนา วิปัสสนา ทำเพื่อให้เกิดความรู้ถูก ความเข้าใจถูก ในร่างกายจิตใจว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ถ้ารู้ถูก เข้าใจถูกแล้ว จิตจะเบื่อหน่าย คลายความยึดถือ แล้วจิตก็จะหลุดพ้น เมื่อหลุดพ้นจากรูปธรรม นามธรรม หลุดพ้นจากความยึดถือในกาย ในใจแล้ว ความทุกข์จะไม่มาสู่ใจเราอีก เพราะความทุกข์คือกาย ความทุกข์คือใจ -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 17 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620317A ซีดีแผ่นที่ 81

พอดูลงไปตรง ๆ ใจมันเศร้ากับอดีต มันจะหลุดไปเอง ไม่ต้องหาทางแก้ไขอะไรหรอก มีอะไร ดูเข้าไปตรง ๆ เลย อย่าไปคิดว่าทำยังไงจะหาย ไม่ต้องทำอะไร ดูลงไปอย่างเดียว อดีตที่มีความทุกข์ มันทำให้เรามีกำลังในการภาวนา ถ้าชีวิตเต็มไปด้วยความสุข มันจะประมาท ไม่ยอมดูหรอก ฉะนั้น ความทุกข์ในอดีตไม่ใช่เรื่องเสียหาย คนในโลกที่ภาวนาไม่เป็น เรื่องราวที่ทุกข์ ทำร้ายจิตใจตัวเอง แต่สำหรับคนที่ภาวนา ความทุกข์เป็นทรัพยากรให้เราปฏิบัติ -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 16 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620316B ซีดีแผ่นที่ 81

ความปรุงแต่งเกิดขึ้นทีไร ไม่ว่าดีหรือชั่วก็ทุกข์ทุกที พอรู้ทันว่าความปรุงแต่งเกิดขึ้น แล้วนำความทุกข์มาให้ ใจก็ฉลาดรู้ว่าปรุงแล้วทุกข์ ใจไม่ปรุงแล้ว ใครไปงานศพแล้วเคยได้ยินพระชักบังสุกุลบ้าง อนิจจา วะตะ สังขารา อุปปาทะวะยะธัมมิโน อุปปัชชิตฺวา นิรุชฌันติ เตสัง วูปะสะโม สุโข เตสัง วูปะสะโม สุโข แปลว่า ความปรุงแต่งทั้งหลาย สงบระงับเสียได้ เป็นสุข จิตที่จะพ้นความปรุงแต่งได้ คือ จิตพระอรหันต์ -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 16 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620316A ซีดีแผ่นที่ 81

เวลาเราภาวนา อย่าสนใจเรื่องถูกเรื่องผิดเลย ดูปัจจุบันไปเรื่อย ใจมันจะค่อย ๆ พัฒนา ถูกกับผิด อย่าไปสนใจเยอะ เอาปัจจุบันไปเรื่อย ๆ ปัจจุบันมีสุข ก็รู้ ปัจจุบันเป็นทุกข์ ก็รู้ ปัจจุบันสงบ ก็รู้ ปัจจุบันฟุ้งซ่าน ก็รู้ ปัจจุบันดี ก็รู้ โลภ โกรธ หลง ก็รู้ ดูปัจจุบันไปเรื่อย ตรงที่เราคิดว่าจะดีไม่ดี ไม่สำคัญ ตัวนั้นจะทำให้เราฟุ้งซ่านมากกว่า ดูปัจจุบันไปแล้วไม่พลาดหรอก ถ้าทิ้งปัจจุบันเมื่อไร พลาดทันทีเลย -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620313B ซีดีแผ่นที่ 81

สิ่งทั้งหลายทั้งปวงที่เกิดมา ล้วนแต่เปลี่ยนแปลงทั้งสิ้น แต่สัจจะ หรือความจริง ไม่เปลี่ยนแปลง ไม่ตาย เราจะเรียน เพื่อให้เข้าถึงสัจจะ เข้าถึงความจริง ถ้าจิตใจเราเข้าถึงความจริงแล้ว จิตใจเราจะไม่ทุกข์อีกต่อไป ความจริงก็คือ ร่างกาย จิตใจนี้เป็นของไม่เที่ยง เป็นของที่ถูกบีบคั้นอยู่ตลอดเวลา เป็นของที่ไม่ใช่ตัวเราที่แท้จริง เราสั่งไม่ได้ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620313A ซีดีแผ่นที่ 81

ถ้าเป็นชาวพุทธ ต้องเจริญปัญญาจนถึงวิมุตติ ถึงจะเรียกว่าได้แก่น เพราะฉะนั้น ถ้าเราภาวนา แล้วเราได้มรรคผลในชีวิตนี้ อันนี้เราเป็นชาวพุทธเต็มตัวแล้ว เราเป็นลูกพระพุทธเจ้าเต็มร้อยแล้ว พวกเราสามารถเป็นลูกพระพุทธเจ้าได้ ถ้าเราภาวนาจนได้ธรรมะ วิธีที่เราจะปฏิบัติ หลวงพ่อสอนไว้มากมายแล้ว จุดสำคัญ คือเรื่องของศีล เรื่องของสมาธิที่ถูกต้อง เรื่องของปัญญา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 10 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620310 ซีดีแผ่นที่ 81

การทำสติปัฏฐานทำไป หากรรมฐานคู่ใดคู่หนึ่ง คำว่าคู่ ไม่ใช่แปลว่าสอง คำว่าคู่ หมายถึง เป็นกลุ่มที่เทียบเคียงได้ สภาวะที่เทียบเคียงกันได้ เทียบกันได้ มันเปลี่ยนไปเปลี่ยนมา สุข ทุกข์ เฉยๆ สามอันนี้ก็เป็นคู่หนึ่ง คำว่าคู่นี้ หมายถึงมีภาคี คือมีสภาวะที่มาเทียบเคียงกันได้ เพราะฉะนั้น อย่างถ้ามีความสุขเรารู้ มีความทุกข์เรารู้ เวลาเฉย ๆ เรารู้ ต่อไปพอความสุข ความทุกข์ ความเฉย ๆ เกิด เราจะรู้ได้ โดยไม่ต้องเจตนาจะรู้ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 9 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620309B ซีดีแผ่นที่ 81