ไฟล์จาก podcast หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

รู้ด้วยความเป็นกลาง จิตสงบ ชอบ รู้ว่าชอบ จิตฟุ้งซ่าน ไม่ชอบ รู้ว่าไม่ชอบ ความเป็นกลางสำคัญมาก ถ้าเป็นกลางเมื่อไร จิตจะหยุดการดิ้นรน ถ้าไม่เป็นกลาง ยังยินดียินร้ายอยู่ จิตจะดิ้นรน เราจะภาวนาเรื่อยๆ จนจิตหมดความดิ้นรน รู้สภาวะด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง ตรงนั้นเป็นประตูของการบรรลุมรรคผล -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 12 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620512B ซีดีแผ่นที่ 82

หน้าที่ต่อทุกข์ ไม่ใช่การละ แต่คือการรู้ พอรู้ทุกข์อย่างที่มันเป็น เห็นความจริงอย่างถ่องแท้ ร่างกายนี้คือตัวทุกข์ จิตใจนี้คือตัวทุกข์ เมื่อไรเห็นทุกข์แจ่มแจ้ง จิตมันจะคลายความยึดถือ เห็นทุกข์ เรียกว่าเห็นตามความเป็นจริงแล้ว พระพุทธเจ้าบอกว่า เพราะเห็นตามความเป็นจริง เห็นกาย เห็นใจ เห็นรูปนามตามความเป็นจริง จึงเบื่อหน่าย เพราะเบื่อหน่าย จึงคลายความยึดถือ เพราะคลายความยึดถือ จึงหลุดพ้น เพราะหลุดพ้น ก็รู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ชาติ คือการที่จิตไปหยิบฉวยตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจขึ้นมา ชาติก็สิ้นแล้ว พรหมจรรย์ คือการประพฤติ ปฏิบัติธรรม ทำเสร็จแล้ว กิจที่ต้องทำเพื่อความบริสุทธิ์หลุดพ้น ไม่มีอีกแล้ว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 12 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620512A ซีดีแผ่นที่ 82

เราจะเป็นชาวพุทธที่ดี คือผู้เห็นภัยในวัฏฏะ พวกเรามีความแก่ รออยู่ข้างหน้า มีความเจ็บไข้ รออยู่ข้างหน้า มีความตาย รออยู่ข้างหน้า มีความพลัดพรากจากสิ่งที่รัก จากคนที่รัก รออยู่ มีความต้องประสบกับสิ่งที่ไม่รัก กับคนที่เราไม่ชอบ สิ่งเหล่านี้มีอยู่ในชีวิตเรา มีความอยากทีไร ก็มีความทุกข์ทุกที ความทุกข์รออยู่ทุกที ฉะนั้น เราเห็นภัยว่าเรามีความทุกข์รออยู่ข้างหน้า เราจะประมาทไม่ได้ ต้องเตรียมตัวให้พร้อม -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620511B ซีดีแผ่นที่ 81

ตราบใดที่ยังไม่พ้นความปรุงแต่ง ยังไม่พ้นจากทุกข์หรอก ทางรอดที่เป็นทางสายกลาง คือไม่หลงไปปรุงแต่ง จิตไม่หลงไปปรุงแต่งจิต แล้วก็ไม่หลงให้จิตมันปรุงแต่งไปเอง ตัวสำคัญอยู่ที่รู้ รู้เท่าทันความปรุงแต่งให้มากๆ ถึงจุดหนึ่งจิตจะพ้นจากความปรุงแต่ง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620511A ซีดีแผ่นที่ 81

ธรรมะอยู่ที่ไหน ธรรมะอยู่ที่จิต แต่ว่าเราทิ้งธรรมะ เราทิ้งจิตใจตัวเอง ออกไปดูรูป ไปฟังเสียง ไปให้ความสำคัญกับรูป มากกว่าจิตตัวเอง ไปให้ความสำคัญกับเสียง มากกว่าจิตตนเอง ไปให้ความสำคัญกับกลิ่น กับรส กับสัมผัสทางกาย มากกว่าจิตตนเอง ไปให้ความสำคัญกับเรื่องราวที่คิด มากกว่าจิตตนเอง หลวงปู่ดุลย์ถึงบอกหลวงพ่อว่า การปฏิบัติไม่ยาก มันยากเฉพาะผู้ไม่ปฏิบัติ ผู้ไม่ปฏิบัติ ก็คือผู้ที่ไม่ยอมย้อนกลับมาดูจิตใจตัวเอง มัวแต่หลงไปในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ ละเลยจิตใจตนเอง เราเลยไม่ได้ธรรมะสักที -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 5 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620505 ซีดีแผ่นที่ 81

จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว มีอะไรเกิดขึ้นในร่างกาย มีสติรู้ มีอะไรเกิดขึ้นในจิตใจ มีสติรู้ รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่น รู้ด้วยจิตที่เป็นกลาง แล้วปัญญา คือการเห็นไตรลักษณ์จะเกิดขึ้น ถ้าจิตไม่ตั้งมั่น ไม่เป็นกลาง จะไม่เห็นไตรลักษณ์ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 4 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620504B ซีดีแผ่นที่ 81

คนจะข้ามวัฏฏะได้จริงๆ ต้องใจแข็งมากๆ สู้ด้วยสติ ด้วยปัญญา ด้วยความอดทนอดกลั้น ถ้าอยากพ้นทุกข์จริงๆ บารมี 10 ข้อ ละเลยไม่ได้สักข้อเดียว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 4 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620504A ซีดีแผ่นที่ 81

ธรรมะมีหลายแบบ ธรรมะที่เป็นกุศล ก็เกิดที่จิต ธรรมะที่เป็นอกุศล ก็เกิดที่จิต โลกุตรธรรม หรือมรรคผล ก็เกิดที่จิต ฉะนั้น ธรรมะอยู่ที่ตัวเราเอง ไม่ต้องไปแสวงหาที่อื่นเลย ให้เรียนรู้อยู่ที่จิต ที่ใจตัวเอง วันใดที่เราเข้าใจจิตตัวเอง เราจะเข้าถึงธรรมะ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 28 เมษายน 2562 ไฟล์ 620428 ซีดีแผ่นที่ 81

ฝึกไปเรื่อยๆ เวลาเกิดอะไรขึ้นมา เราจะได้มีที่พึ่งที่อาศัย อย่างเวลาเราเจ็บหนักขึ้นมา คนที่ไม่เคยภาวนา ร่างกายเจ็บมาก จิตใจจะทุรนทุราย แล้วถ้าต้องตายตอนนั้น ตายแล้วจะไปอบาย ไม่ดี อะไรเกิดขึ้น เราคอยแยกไป ร่างกายอยู่ส่วนร่างกาย จิตใจเป็นคนรู้อยู่ต่างหาก ฉะนั้น ร่างกายจะแก่ ร่างกายจะเจ็บ ร่างกายจะตาย จิตใจจะเป็นกลาง ไม่ดิ้นรน ไม่ทุกข์ทรมาน ความทุกข์เข้าได้เฉพาะร่างกาย ความทุกข์เข้ามาไม่ถึงจิตใจ ถ้าจิตเราดี สุคติเป็นที่ไปแน่นอน ถ้าจิตเราเศร้าหมอง ยังไงก็ทุคติ ฉะนั้นเราพยายามฝึกตัวเองเรื่อยๆ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 เมษายน 2562 ไฟล์ 620427B ซีดีแผ่นที่ 81

วิปัสสนา เรียนเพื่อให้เห็นความจริง เพราะฉะนั้นต้องเรียนจากของที่มีจริงๆ คือตัวรูปธรรมนามธรรม นิพพานมีจริงๆ แต่ไม่ต้องเรียน เข้าใจรูปธรรมนามธรรม พอจิตมันวาง หมดความยึดถือรูปธรรมนามธรรมแล้ว มันก็เห็นนิพพานเอง ฉะนั้น อย่าให้จิตใจล่องลอยไป ให้จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว รู้สึกอยู่ที่กาย รู้สึกอยู่ที่ใจไปเรื่อยๆ ถ้าเมื่อไหร่ลืมตัวเอง เราก็ล้มเหลวในการปฏิบัติแล้ว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 เมษายน 2562 ไฟล์ 620427A ซีดีแผ่นที่ 81

หลวงพ่อไม่ได้บอกเราว่า จงไปฝึกจิตให้ตั้งมั่น แต่หลวงพ่อสอนบอกว่า ถ้าจิตไม่ตั้งมั่น จิตไหลไปไหลมา ให้มีสติรู้ทัน แล้วมันตั้งมั่นของมันเอง จิตที่เป็นกลางก็เหมือนกัน สั่งให้มันเป็นกลางไม่ได้หรอก วิธีให้จิตเป็นกลาง คือรู้ทันจิตที่ไม่เป็นกลาง มันยินดี มันยินร้ายด้วยโลภะ โทสะ เรามีสติรู้ทัน โลภะ โทสะก็ดับไป จิตก็ไม่มีความชอบ ความไม่ชอบ จิตก็เป็นกลางของจิตเอง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 เมษายน 2562 ไฟล์ 620421B ซีดีแผ่นที่ 81

เราคอยเฝ้ามีสติรู้ทัน จิตมีความสุขก็รู้ จิตมีความทุกข์ก็รู้ จิตไม่สุขไม่ทุกข์ ก็รู้ ทั้งวันดูแค่นี้ก็พอแล้ว ดูเท่านี้ก็เป็นพระอรหันต์ได้ -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 เมษายน 2562 ไฟล์ 620421A ซีดีแผ่นที่ 81

ดูจิต ไม่ใช่นั่งเฝ้าจิตให้จิตนิ่งๆ แต่ดูจิตก็คือ ดูความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับจิตใจ ดูความรู้สึก ดูความปรุงแต่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นกับจิตใจ บางทีก็ปรุงสุข บางทีก็ปรุงทุกข์ บางทีก็ปรุงดี บางทีก็ปรุงชั่ว แล้วความปรุงแต่งทุกชนิดนั้น จะสอนธรรมะเราว่าสิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับ ความสุขเกิด แล้วความสุขก็ดับให้ดู ความทุกข์เกิด แล้วความทุกข์ก็ดับให้ดู กุศลเกิด แล้วแล้วกุศลก็ดับให้ดู โลภ โกรธ หลงเกิด แล้วโลภ โกรธ หลงก็ดับให้ดู หัดดูอย่างนี้เรื่อยๆ ไป -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 เมษายน 2562 ไฟล์ 620420B ซีดีแผ่นที่ 81

“มีสติ รู้กาย รู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง” เป็นกลางคือตัวอุเบกขา การที่มีสมาธิตั้งมั่น เป็นกลาง ไม่ใช่ตั้งมั่นเป็นกลางอยู่เฉยๆ ขี้เกียจ ขี้คร้าน ไม่ได้ ต้องมีสติ คอยสอดส่องดูแล อะไรเกิดขึ้นในกาย ในใจ คอยรู้ สภาวะนี้เรียกว่า ควรแก่การงาน มีจิตที่ควรแก่การงาน คือ ไม่ขี้เกียจ ไม่ย่อหย่อน ในการรู้สภาวะ พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 20 เมษายน 2562 ไฟล์ 620420A ซีดีแผ่นที่ 81

คิดดีก็ใจเย็น เป็นฝ่ายโลกียะ เวลาคิดดี ก็คิดไปในทางออกจากกาม ไม่หมกมุ่นกับรูปเสียงสัมผัสมากนัก คิดไปในทางไม่พยาบาทเบียดเบียน มีความเมตตา คิดไปในทางที่ประกอบด้วยสติปัญญา ไม่หลง ถ้าคิดอย่างนี้ใจเราร่มเย็น อีกประโยค ของท่านคือ คิดไม่เป็นจะเย็นสบาย ไม่คิดเป็นตัวเป็นตนขึ้นมา คิดอย่างไร คิดที่ประกอบด้วยปัญญา มีปัญญา มีสัญญาหมายรู้ถึงความเป็นไตรลักษณ์ มีสติปัญญากำกับอยู่ ในการคิดเย็นสบายของท่าน หมายถึงการดับรอบดับสนิท คือสภาวะของพระนิพพาน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 15 เมษายน 2562 ไฟล์ 620415A ซีดีแผ่นที่ 81

เราดูไปตามธรรมชาติธรรมดา มันจะค่อยๆ ปรับ จิตนี้จะค่อยๆ เรียนรู้ พามันเรียนรู้ไป แล้วมันปรับตัวของมันเอง มันจะยึดถือสิ่งทั้งหลายลดลงๆ มันจะปรุงแต่งลดลงๆ ไป สุดท้ายมันก็เลิกปรุงเลิกแต่ง มันทำหน้าที่ของจิต ทำหน้าที่รู้ ค่อยๆ ฝึกไป ไม่ใช่เรื่องยากอะไรหรอก เป็นเรื่องธรรมชาติที่สุดเลย ถ้าอันหนึ่งแรง อีกอันนึงก็แรง อย่าไปยุ่งกับมัน แค่รู้แค่เห็นเฉยๆ มันก็ค่อยๆ ปรับตัว เข้าสู่สมดุลของมันเอง ก็ไม่ดิ้นรนไม่ปรุงแต่ง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 14 เมษายน 2562 ไฟล์ 620414B ซีดีแผ่นที่ 81

จิตเคลื่อนแล้วรู้ๆ แค่นี้ สุดท้ายมันก็จะเห็น จิตที่เคลื่อน ก็ไม่เที่ยง จิตที่รู้ ก็ไม่เที่ยง จิตที่เคลื่อน ก็บังคับไม่ได้ จิตที่รู้ ก็บังคับไม่ได้ ควบคุมไม่ได้ อย่างนี้เรียกว่าทำวิปัสสนาแล้ว ง่ายที่สุดแล้วตรงนี้ เข้าเป้าที่สุดแล้ว เพราะกิเลสอยู่ที่จิต รู้ทันลงที่จิต สติปัญญาซักฟอกในจิต กิเลสมันทนเราไม่ได้หรอก มันสู้สติปัญญาไม่ไหว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 14 เมษายน 2562 ไฟล์ 620414A ซีดีแผ่นที่ 81

การแยกรูปนาม หนึ่งในตัวที่แยกออกมาต้องเป็นตัวจิตที่เป็นผู้รู้ ถ้าไม่มีจิตผู้ตัวเดียว มันก็มีแต่จิตผู้คิด ผู้นึก ผู้ปรุง ผู้แต่งเท่านั้นเอง ฉะนั้น จิตมันเป็นคนรู้ขึ้นมา แล้วก็เห็นธาตุ เห็นขันธ์มันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไป สติระลึกรู้กาย ก็เห็นกายไม่ใช่เรา สติระลึกรู้เวทนา สุขทุกข์ ก็เห็นสุขทุกข์ไม่ใช่เรา สติระลึกรู้สังขารที่เป็นกุศล อกุศล โลภ โกรธ หลง ก็เห็นมันไม่ใช่เรา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 เมษายน 2562 ไฟล์ 620413B ซีดีแผ่นที่ 81

ถ้าเราเกลียดความทุกข์ เราไม่อยากพบอยากเห็น เวลาทำบุญ แล้วอธิษฐานขอไม่เจอความทุกข์ เราจะไม่เจอธรรมะ เพราะอยากได้ธรรมะ ต้องรู้ทุกข์ อย่าเกลียดทุกข์ ทุกข์คือครูที่ดีที่สุดของเรา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 13 เมษายน 2562 ไฟล์ 620413A ซีดีแผ่นที่ 81

หลวงปู่ดูลย์สอน คิดเท่าไหร่ก็ไม่รู้ หยุดคิดถึงรู้ แต่ต้องอาศัยคิด อย่าลืมประโยคที่สาม แต่ก็ต้องอาศัยคิด อาศัยคิด ก็คือปล่อยจิตให้มันคิดไป แต่พอมันคิดไป จิตเราหลงไป ให้เรามีสติรู้ว่าจิตหลง จิตรู้ก็จะเกิด เพราะฉะนั้น ไม่ใช่เกิดจากการจงใจสร้างจิตรู้ขึ้นมา แต่เกิดจากเรามีสติรู้เท่าทัน ว่าจิตหลง ทันทีที่รู้ว่าจิตหลง จิตรู้จะเกิดเอง -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 7 เมษายน 2562 ไฟล์ 620407B ซีดีแผ่นที่ 81

เราจะเข้าใจธรรมะได้ด้วยวิธีเดียว คือการเข้าไปเห็นธรรมะ สิ่งที่เรียกว่าธรรมะ มีสามส่วน คือ ส่วนของรูปธรรม ส่วนของนามธรรม และส่วนที่พ้นจากรูปธรรม นามธรรม คือโลกุตรธรรม ตัวที่เราจะใช้เจริญปัญญานั้น คือรูปธรรม นามธรรม โลกุตรธรรมเป็นผล จากการที่เราปฏิบัติจนเราเห็นความจริงของรูปธรรม นามธรรมแล้ว จิตมันปล่อยวางรูปธรรม นามธรรมได้ มันก็เข้าสู่โลกุตรธรรม เพราะฉะนั้น ถ้าจิตปล่อยวางรูปธรรม นามธรรมไม่ได้ ไม่มีทางเข้าถึงโลกุตรธรรม -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 7 เมษายน 2562 ไฟล์ 620407A ซีดีแผ่นที่ 81

เริ่มต้นการปฏิบัติ เริ่มที่ความคิดของเราก่อน ถ้าความคิดถูก มีสัมมาสังกัปปะ ความคิดถูก มันก็จะเกิดสัมมาวาจา คำพูดมันก็ถูก การกระทำ คือสัมมากัมมันตะ มันก็ถูก การเลี้ยงชีวิต สัมมาอาชีวะ มันก็ถูก เพราะอย่างนั้น เริ่มจากการคิดก่อน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 6 เมษายน 2562 ไฟล์ 620406B ซีดีแผ่นที่ 81

ตัวจิตตสิกขาเป็นบทเรียนที่อาภัพที่สุด แล้วตัวนี้สำคัญ ถ้าพวกเราไม่ได้เรียนเรื่องจิต เราจะไม่ได้จิตที่มีสมาธิที่ถูกต้อง เมื่อจิตไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง การเจริญปัญญาจะเกิดไม่ได้ เพราะสัมมาสมาธิ เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา บางคนก็ได้ยินว่า เพราะสมาธิเป็นเหตุให้เกิดปัญญา ฟังแบบสะเพร่า ท่านไม่ได้บอกสมาธิทำให้เกิดปัญญา ท่านบอกสัมมาสมาธิ สมาธิที่ถูกทำให้เกิดปัญญา และสมาธิที่ถูกทำได้ด้วยการเรียนรู้จิตตนเอง ถึงเรียกบทเรียนที่จะได้สมาธินี้ ว่าจิตตสิกขา -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 6 เมษายน 2562 ไฟล์ 620406A ซีดีแผ่นที่ 81

การปฏิบัติ ไม่ได้ปฏิบัติเพื่อไม่ให้จิตเคลื่อนไป เพื่อไม่ให้จิตมืด ไม่ได้ห้ามอย่างนั้น ไม่ได้ปฏิบัติเพื่อจะให้จิตรู้ขึ้นมาแล้วสว่าง ไม่ได้ต้องการสิ่งนี้ ภาวนาไป เพื่อให้เห็นว่าจิตทุกชนิด เกิดแล้วดับ จิตทุกชนิดไม่ใช่ตัวเรา จิตจะดีหรือจะชั่ว ก็เท่าเทียมกัน คือเกิดแล้วก็ดับเหมือนกัน -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ 31 มีนาคม 2562 ไฟล์ 620331B ซีดีแผ่นที่ 81