ไฟล์จาก podcast หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

โยมถามหลวงพ่อ เวลาที่ปฏิบัติแล้วรู้สึกว่าแน่น แน่นเพราะจงใจดู ตั้งใจมากไปก็จะแน่น เปลี่ยนใหม่ มาคอยอ่านความรู้สึกตัวเองไป ใจเราสุข รู้ ใจเราทุกข์ ก็รู้ ใจเราโลภโกรธหลงอะไรขึ้นมา ก็รู้ คอยรู้ตามไปเรื่อยๆ ไม่จ้องไว้ ถ้าจ้องไว้จะแน่น --- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 31 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620831B ซีดีแผ่นที่ 83

เมื่อไรสติเกิด กิเลสจะต้องดับอัตโนมัติ อย่างมืดๆ อยู่ พอเรารู้ตัว รู้ทันจิตที่มืด รู้ด้วยจิตที่เป็นกลาง จะสว่างทันที ไม่ใช่อยู่ๆ ก็เป็นกลางโดยไม่มีสติ ไม่ใช่เป็นกลางแบบ มืดก็ช่าง สว่างก็ช่าง เดี๋ยวมันก็หาย พระพุทธเจ้าท่านไม่ได้สอนอย่างนั้น บางคนภาวนาแล้วมันเคลื่อนไป เพราะปัญญามันล้ำหน้า ถ้าดูตัวเองไม่ออก ครูบาอาจารย์บอกให้ ก็ต้องสังเกตเอา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 31 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620831A ซีดีแผ่นที่ 83

ธรรมะของพระพุทธเจ้ามีกรอบที่สำคัญ อันแรกเรียกว่ากรรมวาที คือมีเหตุอย่างนี้ ก็มีผลอย่างนี้ เพราะฉะนั้น เราจะไม่เชื่ออะไรงมงาย เราจะเชื่อกรรม เชื่อผลของกรรม กรรมคือการกระทำของเรา ไม่ใช่อยู่ๆ ก็ปล่อยวาง พระพุทธเจ้าเป็นวิริยวาที ต้องทำความเพียร ไม่ใช่นั่งๆนอนๆ ก็บรรลุธรรม... ต้องมีวิริยะ มีความเพียร สิ่งที่เรียกว่าความเพียรก็คือ เพียรลดละกิเลสที่มีอยู่ เพียรปิดกั้นกิเลสใหม่ไม่ให้เกิด เพียรทำกุศลที่ยังไม่เกิดให้เกิด เพียรทำกุศลที่เกิดแล้วให้เจริญขึ้น หน้าที่ของเราชาวพุทธอยู่ตรงนี้ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 29 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620829 ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าเราเรียนรู้จิตตนเอง เราจะแตกฉานในอายตนะ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เราจะเข้าใจแตกฉานว่าทั้งหมดไม่ใช่เรา ถ้ามองในมุมของขันธ์ 5 เราก็จะเห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ขันธ์ 5 นี้ไม่ใช่ตัวเราของเราเหมือนกัน จิตที่ไปรู้ขันธ์ 5 ก็ไม่ใช่ตัวเรา ของเรา ได้จิต ก็คือได้กุญแจที่จะไขไปเรียนธรรมะ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 25 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620825 ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าอยากทำวิปัสสนา “ให้มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง” จิตที่ทรงสมาธิเต็มที่นั้น จะตั้งมั่นและเป็นกลาง มีสมาธินิดหน่อย ตั้งมั่นแต่ยังไม่เป็นกลาง เดี๋ยวก็ยินดียินร้าย สูงสุดของสมาธิคืออุเบกขานั่นเอง ใจเป็นกลาง... เวลาที่เราไม่สามารถ “มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลางได้” กลับมาพัฒนาจิตให้ตั้งมั่นและเป็นกลาง ทำสมถะ ทำกรรมฐานอย่างหนึ่ง จนกระทั่งจิตสงบอยู่ในอารมณ์กรรมฐาน พอสงบแล้วอย่าอยู่เฉยๆ ต้องเดินปัญญา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 24 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620824B ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าจิตเราภาวนาจนกระทั่งรู้แจ้งในขันธ์ 5 ในรูป-นาม ในกายในใจนี้ เรียกว่าทำลายอวิชชาไปแล้ว ความอยากจะไม่เกิดอีกเลย ทำลายครั้งเดียว พร้อมๆ กับความโง่ของเรานั่นเอง เพราะเหตุของความอยากมันถูกทำลายไป ที่อยากนั้นเพราะโง่ อยากให้ของไม่เที่ยงมันเที่ยง อยากให้ของที่มันเป็นทุกข์ให้มันเป็นสุข อยากให้ของที่ควบคุมไม่ได้อยู่ในอำนาจเรา บังคับได้ อันนี้เป็นความโง่เขลา วิปัสสนาจะมาทำให้เราหายโง่ โดยการมาเรียนรู้ความจริงของร่างกาย มาเรียนรู้ความจริงของจิตใจ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 24 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620824A ซีดีแผ่นที่ 83

จุดแรกที่ต้องฝึกให้ได้ คือรู้สึกตัวให้ได้ รู้สึกตัวก็คือ ภาวะที่จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว จิตล่องลอยไปใช้ไม่ได้ บังคับไม่ให้จิตล่องลอยก็ใช้ไม่ได้ จะอึดอัด ที่ดีที่สุดก็คือ จิตมันล่องลอยไป แล้วเรามีสติตามรู้ ลอยไปก่อนแล้วรู้ว่าลอย จิตจะถูกของจิตเอง ตรงนี้ต้องฝึกกันหนัก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 23 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620823 ซีดีแผ่นที่ 83

จิตเหมือนน้ำหลายอย่าง ธรรมชาติของน้ำไหลลงที่ต่ำ จิตที่ไม่ฝึกฝนก็จะไหลลงที่ต่ำ เลวลงเรื่อยๆ เราอย่าไปขังมันไว้นิ่งๆ อย่างนี้ก็ไม่ถูก ไม่ดูแลมันเลย มันก็ไหลลงที่ต่ำ ดูแลมากไป บังคับมากไป มันนิ่งๆ จิตก็เน่า ไม่ใช่จิตที่ดี ฉะนั้น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจกระทบอารมณ์ ให้กระทบไป กระทบแล้วใจกระเพื่อมขึ้นกระเพื่อมลง เห็นการกระเพื่อมของมัน หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620821A ซีดีแผ่นที่ 83

ธรรมะไม่ได้อยู่ที่วัด ธรรมะไม่ได้อยู่ที่พระ ธรรมะอยู่ที่ใจของเรา ธรรมะมีหลายแบบ ธรรมะที่ชั่ว ธรรมะที่ดี ธรรมะที่อยู่เหนือโลก สังเกตที่ใจเรา เรียนอยู่ตรงนี้เลย หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 18 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620818B ซีดีแผ่นที่ 83

การอ่านการฟังธรรมะ เป็นปัญญาของครูบาอาจารย์ ท่านเข้าใจถ่องแท้แล้ว ท่านมาถ่ายทอด แต่คนรับไม่มีคุณภาพ จิตเราไม่มีคุณภาพที่จะรับธรรมะพอ เพราะอย่างนั้นต้องมาพัฒนาจิตด้วยศีล สมาธิ ปัญญา จิตถึงจะมีคุณภาพ เข้าใจธรรมะได้ ฉะนั้น ธรรมะจากการอ่าน การฟัง ใช้ไม่ได้ แล้วธรรมะจากการคิดก็ใช้ไม่ได้ อันนี้เหตุผลง่ายที่สุดเลย เพราะใจของเรามีกิเลส เวลาคิดธรรมะ มันจะคิดไปในทางมิจฉาทิฏฐิตลอด หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 18 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620818A ซีดีแผ่นที่ 83

พวกเราทำไมเรียนกับหลวงพ่อเป็นหมื่นเป็นแสน คนที่ภาวนาได้ เข้าใจจริงๆ มี 30-40 คนเอง ทั้งๆ ที่ทุกคนเรียนเหมือนกัน ทำไมได้ไม่เท่ากัน พวกที่ประสบความสำเร็จอย่างแท้จริง คือพวกทุ่มเทจริงๆ ขยันภาวนา ขยันดู ถ้าประเภทภาวนาเป็นงานอดิเรก ไม่ได้กินหรอก ทำเล่นๆ ทำบ้าง หยุดบ้าง ขี้เกียจบ้าง ไถลบ้าง เลอะเทอะเปรอะเปื้อนออกไปบ้าง มันก็ได้ผลช้า หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 17 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620817B ซีดีแผ่นที่ 83

พยายามเตือนตัวเอง สอนตัวเองทุกๆ วัน ว่าความทุกข์จะมาถึงเราเมื่อไรไม่รู้ ไม่แน่ ทั้งความทุกข์ในร่างกาย เจ็บไข้ได้ป่วย หรือเกิดอุบัติเหตุ เกิดได้เสมอ ความทุกข์ทางจิตใจของเราจะมาเมื่อไรก็ไม่แน่… เราเผชิญกับสิ่งที่ไม่แน่นอนอยู่ตลอดเวลา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 17 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620817A ซีดีแผ่นที่ 83

ให้จิตใจอยู่กับตัวเอง ลืมตัวเองภาวนาไม่ได้ พยายามรู้สึกตัวเรื่อยๆ ไป หาเครื่องช่วยให้รู้สึกตัวเก่งๆ เครื่องช่วยก็คือมีอารมณ์กรรมฐาน ... คือให้มันมีบ้านให้จิตอยู่ มีวิหารธรรมเป็นบ้านให้จิตอาศัย เวลาจิตหนีไปจากบ้าน เราจะรู้ได้เร็ว หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 12 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620812 ซีดีแผ่นที่ 83

เราต้องรู้จักเลือก บางคนเห็นว่า อาจารย์องค์นี้มีลูกศิษย์เยอะ เลยเอาบ้าง แต่ที่จริงชอบทำอะไรที่ไม่เหมือนกับอาจารย์หรอก อย่างอาจารย์สอนอานาปานสติ ตัวเองไม่เหมาะกับอานาปานสติ เหมาะกับบริกรรมพุทโธ นะมะพะธะ สัมมาอะระหัง แล้วจะต้องมาฝืนหายใจ มันไม่สำเร็จ เพราะฉะนั้น เรียนกรรมฐาน เราเรียนดูจริตนิสัยตัวเอง ฟังอาจารย์ท่านไหนรู้เรื่อง และเอาไปลงมือปฏิบัติได้ ปฏิบัติแล้วเห็นความเปลี่ยนแปลงของตัวเอง เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น อันนั้นถึงจะใช้ได้ ไม่ใช่ปฏิบัติแล้วนิสัยเลวลงเรื่อยๆ บอกว่ามีความเปลี่ยนแปลง อันนั้นไม่เหมาะ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620811B ซีดีแผ่นที่ 83

นิพพานคือสภาวะที่สิ้นตัณหา จะสิ้นตัณหาได้เพราะอะไร เพราะเห็นทุกข์ เพราะเห็นทุกข์ ก็เลยละตัณหา ทุกข์ให้รู้ สมุทัยให้ละ นิโรธทำให้แจ้ง นิพพานคือสภาวะที่สิ้นตัณหา เราจะเห็นนิพพานได้ เราต้องละตัณหา เราจะละตัณหาได้ด้วยวิธีใด วิธีละตัณหาของพระพุทธเจ้า ละด้วยการรู้ทุกข์ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620811A ซีดีแผ่นที่ 83

เบื้องหลังคำพูดของเราก็กิเลส เบื้องหลังการกระทำของเราก็กิเลส ฉะนั้น คอยรู้จิตใจของตัวเองให้ถ่องแท้ ว่าอะไรบงการอยู่ ถ้าเรารู้ตรงนี้ได้ ดูจิตตรงนี้ได้ สัมมาสังกัปปะ ความคิดชอบจะเกิดขึ้น สัมมาวาจา คำพูดที่ถูกต้องจะเกิดขึ้น สัมมากัมมันตะ การกระทำที่ถูกต้องก็จะเกิดขึ้น และการเลี้ยงชีวิตก็จะถูกต้องด้วย สัมมาอาชีวะ แล้วการที่เราเพียรเรียนรู้จิตใจตนเองเรื่อยๆ ไป กิเลสที่มีอยู่ก็ถูกรู้ถูกดู ลดละไปเรื่อยๆ กุศลก็เจริญขึ้นเรื่อยๆ นี่คือสัมมาวายามะ การที่เราคอยรู้เท่าทันจิตใจตนเอง เห็นมันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงเกิดดับทำงานไปเรื่อยๆ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับ นั่นคือสัมมาสติ เป็นการทำสติปัฏฐาน พอเรารู้จิตใจของเราถูกต้องตรงความเป็นจริง สัมมาสมาธิก็จะเกิดขึ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620810B ซีดีแผ่นที่ 83

ถือศีลก็ยากเหมือนกันสำหรับคนที่กิเลสแรง แต่ถ้ารู้วิธีก็ไม่ยาก จะรักษาศีล ก็มีสติรักษาใจเท่านั้น ถ้าใจไม่ถูกกิเลสครอบงำ ศีลมันก็จะมาเอง ไม่กล้าทำผิด มีหิริโอตัปปะขึ้นมา ความละอายใจที่จะทำชั่ว เกรงกลัวผลของความชั่ว เรียกว่าหิริโอตัปปะ อาศัยสติ รู้เท่าทันกิเลสตัวเองไป แล้วศีลมันจะดีขึ้น มีหิริโอตัปปะ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620810A ซีดีแผ่นที่ 83

การที่เรารู้สึกตัวตื่นขึ้นมาได้ เป็นจุดตั้งต้นไปสู่มรรคผลนิพพาน เป็นบุญที่ใหญ่มหาศาล ถ้าเรารู้สึกตัวไม่ได้ คุณงามความดีทั้งหลายไม่มีเหลือจริงหรอก พระพุทธเจ้าท่านเคยแสดงธรรมไว้บทหนึ่งว่า ท่านไม่เห็นมีธรรมะอะไรเลย ที่จะทำให้อกุศลดับไป แล้วกุศลเจริญขึ้น ท่านไม่เห็นมีธรรมะอะไรสำคัญเท่ากับความรู้สึกตัว หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 4 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620804 ซีดีแผ่นที่ 83

อยากมีสติ ก็รู้ทันตอนไม่มีสติ อยากมีสมาธิ ก็รู้ทันตอนที่ฟุ้งซ่าน อยากมีปัญญา ก็รู้กายรู้ใจอย่างที่มันกำลังเป็น ก็แค่นั้นเอง ยากอะไร? ยากตรงที่จิตเราไม่มีความพร้อมที่จะรู้ตามความเป็นจริง ตรงนี้ต้องทำสมาธิ ทำสมถะ ทำสมถะยากเหมือนกัน แต่ถ้าใช้วิธีที่หลวงพ่อบอก ไม่ยาก จิตไหลแล้วรู้ ไม่เห็นจะยากเลย หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 3 สิงหาคม 2562 ไฟล์ 620803B ซีดีแผ่นที่ 83

ถ้าไม่สนใจที่จะรู้รูปนามตามความเป็นจริง จะเดินองค์มรรคไม่ได้จริง มันไม่มีสัมมาทิฐิในเบื้องต้น ไม่รู้วิธีปฏิบัติ วิธีปฏิบัติ ต้องรู้รูปนามตามความเป็นจริง เราจะรู้รูปนามตามความเป็นจริงได้ จริงๆ ก็คือต้องมีสติระลึกรู้กาย มีสติระลึกรู้ใจ มันก็คือการทำสติปัฏฐาน เพราะฉะนั้น บางทีเวลาพระพุทธเจ้าพูดย่อๆ พูดถึงว่าสติปัฏฐานเป็นทางสายเอกทางสายเดียว เพื่อความบริสุทธิ์หลุดพ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 29 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620729 ซีดีแผ่นที่ 83

อยู่ที่จิตดวงเดียวเท่านั้นเอง ถ้าจิตไม่ตกอยู่ใต้กิเลส การกระทำทั้งหลายทางใจ ทางวาจา ทางกายก็สะอาดไปหมด แล้วการที่เราคอยมีสติ ระลึกรู้เท่าทันจิตใจของตนเองไปเรื่อยๆ กิเลสอะไรเกิดแล้วรู้ๆ เรียกว่าเรามีสติอยู่ การที่เรามีสติอยู่ สัมมาวายามะจะเจริญขึ้น สัมมาวายามะ คือความเพียรชอบ ได้แก่เพียรลดละกิเลสที่มีอยู่ เพียรปิดกั้นกิเลสใหม่ไม่ให้เกิด เพียรทำกุศลให้เกิด เพียรทำกุศลที่เกิดแล้วให้เจริญขึ้น มันทำได้โดยที่คอยอ่านใจตัวเอง หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 29 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620729 ซีดีแผ่นที่ 83

คอยรู้เท่าทัน รู้ทันใจของเรานี้ ว่า ตัวอะไรมันผลักดันให้คิดอย่างนี้ ตัวอะไรมันผลักดันให้พูดอย่างนี้ ตัวอะไรมันผลักดันให้ทำอย่างนี้ การที่เราคอยรู้ทัน เบื้องหลังความคิด เบื้องหลังคำพูด เบื้องหลังการกระทำ คือการเจริญมรรคส่วนหนึ่งแล้ว เคยได้ยินคำว่าสัมมาสังกัปปะไหม องค์ที่สองของมรรค - สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาทิฏฐิ คือเรียนรู้วิธีการปฏิบัติ รู้ว่าจะต้องทำอะไร เพื่ออะไร ทำอย่างไร นี่เป็นสัมมาทิฏฐิในเบื้องต้น ตัวต่อมา คือ สัมมาสังกัปปะ การคิดชอบ จะคิดชอบได้ ถ้ามันมีสติรู้ทันเบื้องหลังการคิด หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 28 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620728 ซีดีแผ่นที่ 83

คนที่มาที่วัดไม่ใช่คนดีทั้งหมด มาด้วยวัตถุประสงค์ต่างๆ กัน บางทีตอนแรกมา วัตถุประสงค์ดี แต่อยู่ไปนานๆ แล้วลืม ที่จริงเรามาวัดเพื่อจะมาศึกษาธรรมะ มาขัดเกลาตัวเอง ลดละความเห็นแก่ตัว ลดละกิเลส พัฒนาใจให้สูงขึ้น หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620727B ซีดีแผ่นที่ 83

คอยรู้ทันจิตไว้ตัวเดียวนี้ ก็จะได้ธรรม ที่หลวงปู่มั่นท่านบอก ดูกายเพื่อให้เห็นจิต ดูจิตเพื่อให้เห็นธรรม ฉะนั้น คอยรู้ไป รู้ด้วยจิตที่เป็นคนดูสบายๆ มีอุเบกขา ถ้าจิตยังไม่มีอุเบกขา สมาธิยังไม่เต็ม จิตเป็นกลาง จิตเคลื่อน ก็ไม่ได้โมโห จิตตั้งมั่น ก็ไม่ได้ดีใจ พ้นจากความยินดี พ้นจากความยินร้าย อันนี้เป็นกลางด้วยปัญญา -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 27 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620727A ซีดีแผ่นที่ 83

ความรู้สึกตัว คือการที่จิตใจอยู่ปัจจุบัน สำคัญที่สุดในการปฏิบัติ จุดตั้งต้นของการปฏิบัติ คือความรู้สึกตัว อย่าลืมตัวเอง พอรู้สึกตัวแล้ว ต่อไปเราก็เริ่มเดินปัญญา จุดตั้งต้นของการเดินปัญญา คือ การแยกธาตุแยกขันธ์ หลวงตามหาบัวท่านพูดเด็ดขาดเลย บอกว่า ถ้าแยกธาตุแยกขันธ์ไม่เป็น อย่ามาคุยกับเราเรื่องเดินปัญญา อย่ามาคุยอวดเราว่าเดินปัญญา ไม่จริง เพราะฉะนั้น การเจริญปัญญาเริ่มต้นจากการแยกธาตุแยกขันธ์ -- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 21 กรกฎาคม 2562 ไฟล์ 620721B ซีดีแผ่นที่ 83