ไฟล์จาก podcast หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

"มีสติ มีสมาธิ แล้วปัญญาจะเกิด สติรู้สภาวะ สมาธิ คือความตั้งมั่นของจิต เป็นแค่ผู้รู้ ผู้ดู ผู้เห็น จิตเป็นแค่ผู้เห็น ศัพท์ที่ถูกต้องไม่ใช่ “ดู" ศัพท์ที่ถูกต้อง คือ “เห็น" ดูกับเห็น ดีกรีไม่เท่ากัน ดูเนี่ย ยังจงใจดูได้ หลับตาอยู่ ลืมตาขึ้นมา ไม่ได้เจตนา มันเห็น เวลาทำวิปัสสนา ศัพท์ที่ถูกต้อง คือ “เห็น" แต่พวกเราติดคำว่า “ดู" เพราะว่าครูบาอาจารย์รุ่นก่อนท่านใช้คำว่า ดู ดูกาย ดูใจ เราไม่ชินกับคำว่า “เห็น” พอ “ดู” เราก็เจตนาดู แล้วก็ถลำลงไปดู ไม่ใช่ วิปัสสนา คือ การเห็น ปัสสนา แปลว่า เห็น วิ แปลว่าแจ้ง เห็นแจ้งคือ เห็นไตรลักษณ์ เห็นความจริง ก็คือไตรลักษณ์นั่นเอง" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๖๐

“เวลาทำในรูปแบบ อายตนะที่เด่นคือกายกับใจ แต่เวลาอยู่ในชีวิตจริง อายตนะทั้ง 6 จะทำงาน อายตนะทั้ง 6 ทำงานแล้วเนี่ย ไม่ใช่ดูง่าย มีตั้ง 6 ช่อง ดูที่ใจอันเดียว ถึงจะทำง่าย ตาเห็นรูป ใจเป็นสุข ใจเป็นทุกข์ ใจดี ใจร้าย มีสติรู้ หูได้ยินเสียง เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดดี เกิดชั่วขึ้นที่จิตใจ มีสติรู้ จมูกได้กลิ่น เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดดี เกิดชั่วที่ใจ มีสติรู้ ใจไปคิด เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดดี เกิดชั่วที่ใจ มีสติรู้ นี่คือการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ใช้อายตนะทั้ง 6 ทำงาน แต่ไม่ใช่ไปเที่ยวดูทีละอายตนะ ดูทีละอายตนะ ดูไม่ทันหรอก” -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐

“ที่จริงการปฏิบัตินะ ถ้ารู้หลักแล้ว ขยัน ไม่ยากหรอก รู้หลัก ลงมือทำให้ถูก ทำถูกแล้วก็ทำให้พอ นานๆ ทำที ก็ไม่ดีขึ้น หลายปีก็ไม่ดี เพราะกิเลสมันลากเราไป แต่ละวันๆ นะ กิเลสลากไปเยอะ เจริญสติขึ้นมาได้นิดๆ หน่อยๆ สู้กันไม่ไหว แต่อันแรกสุดก็หลักการปฏิบัติต้องแม่น การปฏิบัติธรรมจริงๆ มีเรื่องของศีล สมาธิ ปัญญา” -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ไม่แน่ วันหนึ่งพวกเราอาจต้องกลับไปเรียน ไปขอธรรมะจากเมืองจีน เมืองลาว เมืองฝรั่ง หลายประเทศ มาเลเซีย สิงคโปร์ พวกนี้เขามาเรียน เวลาที่เราจะไปเรียนเอาคืนมา ไม่ใช่งานเรื่องง่าย อันแรกเลย ภาษา อย่างลาวกับไทยพูดกันรู้เรื่องไม่มีปัญหา อย่างถ้าจะต้องไปเรียนธรรมะคืนมาจากเมืองจีนเนี่ย ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย หลวงพ่อรู้ภาษาจีนคำเดียว "เจี๊ย" ก็มีอีกวิธีที่ง่ายกว่านั้น คือ ตั้งใจภาวนา รักษาธรรมะเอาไว้ อย่าให้มันหายไปจากเมืองไทย คนรุ่นหลังอยากเรียน เขาจะได้ไม่ลำบากมาก" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"การที่เราไปติดอกติดใจ สิ่งใดสิ่งหนึ่ง มันทำให้เราเสียอิสระภาพ อย่างเราติดในรูป ต้องเห็นรูป ต้องเห็นคนๆ นี้ เราก็ต้องเสียอิสระภาพไปบางส่วน ต้องเอาใจเขา อะไรอย่างนี้ เราชอบในเสียงอย่างนี้ ในกลิ่นอย่างนี้ ในรสอย่างนี้ เราต้องแสวงหา ได้มาก็ต้องรักษาไว้ เป็นภาระทางใจ" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"รู้ทันใจของเรา วิเศษที่สุดเลย เวลาเราพูดอะไร เราแสดงความเห็นอะไร มันดราม่ารึเปล่า ศัพท์ตัวนี้เข้าท่าอยู่นะ มันแกล้งเป็นคนดี รู้สึกไหม ที่แท้มันตอแหล มันแกล้งทำเป็นพูดดีอย่างโน้น ดีอย่างนี้ เนี่ยดูตัวเองนะ ไม่ได้ให้ไปดูคนอื่นนะ ไปดูคนอื่นตอแหล ไม่ต้องดูมาก ดูนักการเมือง มีให้ดูเยอะเลย วางใจให้เป็นกุศลไว้ ในทุกๆ สถานการณ์ เห็นใครเขาทำดีอะไรนะ ก็อนุโมทนา ไม่ต้องโฆษณาก็ได้ ไม่ต้องแชร์มาลงเฟซบุ๊คของเรา เพื่อให้สังคมเห็นว่าเรามีมาตรฐานนะ ใครดี เราเชียร์หมดเลย เนี่ย แอบซ่อนหน้าอันใหญ่ไว้ข้างหลัง บางที กิเลสเนี่ยไม่ไว้หน้าใครนะ ต้องระวัง รู้ทันมันไป" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"จิตของเราเนี่ย อยู่ในสิ่งห่อหุ้มบางอย่าง เหมือนถูกขังอยู่ พวกเราเคยเห็นไหม จิตมีเปลือกหุ้มอยู่ จิตอยู่ในที่คับแคบ ไม่คล่องตัว ไม่มีอิสระ เหมือนปลา ก็เป็นปลาตู้ ไม่ใช่ปลาแม่นำ้ ไม่ใช่ปลาในคลอง ไม่ใช่ปลาทะเล เป็นปลาอยู่ในตู้แคบๆ เนี่ย มันเห็นจิตถูกขังอยู่ ทนไม่ได้นะ ว่านี่มันติดคุกอยู่ คล้ายๆ ว่า เราเกิดมาในคุก เราไม่รู้ว่าเราติดคุก วันหนึ่ง ครูบาอาจารย์พาเราภาวนา เราเห็นแล้ว ว่าเราติดคุกอยู่ เรื่องอะไร ต้องติดคุกอยู่อีก 7 ชาติ ใจจะไม่ยอม ฉะนั้น การภาวนาของหลวงพ่อนะ ครูบาอาจารย์ไม่ต้องเตือน ท่านสอนอะไรเนี่ย ทำไม่เลิก" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๒ วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ไม่ใช่ว่า เจอหลวงพ่อ แล้วจะภาวนาถูกทุกคนนะ แล้วคนที่ภาวนาถูกมีเยอะ แต่ประสบความสำเร็จก็ไม่เยอะเท่าจำนวนคนที่ภาวนาถูก เพราะมันภาวนาไม่จริง ทำนิดๆ หน่อยๆ ทำๆ หยุดๆ เล่นๆ บ้าง หรืออะไรที่หลวงพ่อห้าม ก็ทำ อะไรที่หลวงพ่อบอกให้ทำ ไม่เอา เอาไว้ก่อน ไม่กล้าปฏิเสธ บอกเอาไว้ก่อน ผลัด อะไรไม่ให้ทำ อย่าไปยุ่งกับโลกมาก ยุ่งกับอินเตอร์เน็ตมาก ฟุ้งซ่าน คุยทั้งวัน จะเก่งสักแค่ไหน สมาธิปกติก็ไม่มีอยู่แล้ว ยังจะเล่น line ทั้งวัน เล่น face ทั้งวัน อะไรอย่างนี้ จะเอากำลังที่ไหนไปออกจากโลก ห้ามอะไรอีก ห้ามวิ่งร่อนเร่ ถามกรรมฐานวัดโน้นที วัดนี้ที สำนักโน้น สำนักนี้ อาจารย์โน้น อาจารย์นี้ กระทั่งในสำนักหลวงพ่อ มีผู้ช่วยสอนหลายคน เราก็วิ่งร่อน ต้องถามให้ครบทุกคน พวกนี้ ภาวนาไม่ได้หรอก ฟุ้งซ่าน การรักษาโรคของหมอนะ ก็คล้ายๆ อาจารย์สอนกรรมฐาน หลายๆ หมอมาช่วยกันรักษาคนไข้ ดีไม่ดี ตาย รักษาไม่เหมือนกัน มันเป็นศิลปะ การสอนกรรมฐานก็เป็นศิลปะนะ ไม่ใช่เรียนกับใครก็ได้ ไม่ใช่ ต้องดูตัวเองว่าเราเหมาะกับอาจารย์ชนิดไหน" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ฟังอย่างเดียว มันไม่ได้ผลนะ ต้องทำ ต้องลงมือปฏิบัติ การปฏิบัติไม่มีอะไรมาก มีสติไว้ก่อน ร่างกายเคลื่อนไหว รู้สึก จิตใจเคลื่อนไหว รู้สึกไปเรื่อย เมื่อวันใด จิตมันแจ่มแจ้ง เกิดปัญญา เห็นความจริงของกาย ของใจ จิตก็วาง การปฏิบัติมีเท่านี้เอง หลัก นอกนั้นเป็นรายละเอียด" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"เวลานี่มีค่ามากนะ ชีวิตเราจริงๆ มีเวลานิดเดียว หมดแล้วก็หมดกัน แล้วที่สำคัญ ไม่รู้จะหมดเมื่อไหร่ เวลาที่ผ่านไป อย่าปล่อยทิ้ง เมื่อวานก็สอนให้หายใจ มีสติหายใจออก มีสติหายใจเข้า หายใจไป รู้สึกตัวไป หายใจไป รู้สึกตัวไป มีความเพียรอยู่ มีการปฏิบัติธรรมอยู่ตลอดเวลา อย่าทิ้งเวลาให้หมดไปเรื่อยๆ โดยไม่ได้ประโยชน์ขึ้นมา ส่วนใหญ่ เราเอาเวลาไปทำมาหากิน ไปเรียนหนังสือ ไปทำมาหากิน ลงทุนเพื่อจะอยู่กับโลก แต่อยู่ได้ไม่นาน เราก็ต้องไปจากโลก ทำมาหากินได้เงินมาเยอะ ก็ไม่ได้เอาไว้ใช้หมด สุดท้ายก็เป็นของคนอื่นอีก อะไรที่จะติดตัวเรา เวลาที่นิดเดียวนี่แหละ หาสมบัติติดตัวเราไปให้ได้ สร้างบุญให้มาก ศีล สมาธิ ปัญญา เจริญเข้าไป" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๖๐

“คำว่ารู้ทุกข์เนี่ย ลึกซึ้งนะ รู้ทุกข์ ต้องรู้ตั้งแต่ว่า อะไรคือตัวทุกข์ ขันธ์ทั้งห้าคือตัวทุกข์ รู้ขันธ์ทั้งห้าไป ทีแรก รู้ด้วยสติ คือ รู้ถึงความมีอยู่ของมัน ไม่ละเลย ไม่ลืมมัน ไม่ละเลย มัวแต่ไปดูของอื่นๆ ก็คอยรู้กาย คอยรู้ใจ ไม่ละเลย ต่อไปก็ปัญญาเกิด รู้ด้วยปัญญา ว่าขันธ์ห้านี้ เป็นตัวทุกข์จริงๆ ร่างกายนี้ก็เป็นภาระ ความรู้สึกสุขทุกข์ ดีชั่วทั้งหลาย ความรับรู้ทั้งหลาย เป็นภาระทั้งสิ้น เป็นทุกข์ทั้งสิ้น พอเห็นอย่างนี้ ใจจะเริ่มเบื่อ เบื่อหน่าย คลายความยึดถือ แล้วหลุดพ้น” -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ปฏิบัติบูชาพระพุทธเจ้าไป รู้สึกไป ภาวนาไป หายใจ ระลึกถึงพระพุทธเจ้า จิตใจจะมีกำลัง ถ้าใจเราคิดถึงท่านเรื่อยๆ เราจะเข้าใกล้ท่านเรื่อย ใกล้เข้าไปเรื่อยๆ ถ้าใจเราไปอยู่กับโลก หลงแต่โลก เราก็จะไกลท่าน เพราะงั้นถ้าเมื่อไร ใจเราเข้าถึงธรรม เราเข้าถึงตัวท่านละ ท่านถึงสอนบอกว่า ถึงจับชายจีวรท่านอยู่นะ แต่ไม่เข้าใจธรรม ก็ถือว่าไม่เห็นท่าน งั้นเราภาวนา จิตใจเราเคล้าเคลียอยู่กับธรรม เราก็เข้าใกล้พระพุทธเจ้ามากขึ้นเรื่อยๆ ถึงวันหนึ่งเราก็เข้าถึง คล้ายๆ จับชายจีวรท่านได้ละ นอกจากการปฏิบัติแล้ว ไม่มีทางเลย ที่เราจะได้เห็นพระพุทธเจ้า เราต้องปฏิบ้ติ แล้ววันหนึ่ง จะได้เห็นพระพุทธเจ้าตัวจริง" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๘ กรกฏาคม ๒๕๖๐

"เวลามีอะไรให้ดู เราก็ทิ้งการมีสติ เราไปดูเสียก่อน เวลาฟังอะไรขำๆ เราก็ทิ้งการมีสติ ไปตั้งใจฟัง เพลิดเพลินในการฟัง ได้กลิ่น ได้รส ได้สัมผัส เราทิ้งสติตลอดเวลา แล้วจะมาบ่นนะ ว่า ปฏิบัติมาตั้ง ๗ ปี ๗ เดือน กับอีก ๗ วันแล้ว ยังไม่ได้กระทั่งพระโสดาบัน อย่าว่าแต่เป็นพระอรหันต์ หรือพระอนาคา เลยนะ พระโสดาบัน ยังไม่ได้เลย ๗ ปี นับตั้งแต่เริ่มปฏิบัติ ส่วนชั่วโมงที่ปฏิบัติเนี่ย ไม่ถึง ๗ ปี อาจจะไม่ถึง ๗ วัน นะ ช่วง ๗ ปีที่ผ่านมาเนี่ย ปฏิบัติจริงๆ ไม่ถึง ๗ วัน ปฏิบัตินิดเดียว หลงเยอะ มีสติน้อย หรือปฏิบัติไปก็หลงพลาดไปเพ่ง รู้ลมหายใจก็เพ่งลม จนกลายเป็นแสงก็เพ่งแสง อย่างนั้นไม่ทำให้เกิดมรรคผลนิพพานอะไร" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"อยู่ตรงไหนก็ปฏิบัติได้ หลวงพ่อไม่มีเงื่อนไขว่าต้องไปทำที่วัด ตั้งแต่เป็นโยมแล้วนะ หลวงพ่อไปเรียนที่ครูบาอาจารย์ แล้วก็มาทำที่บ้าน อยู่ที่ทำงาน ถ้าตอนไหนที่ไม่ต้องทำงานที่ใช้ความคิด ก็ปฏิบัตินะ ตอนไหนที่ต้องทำงานที่ต้องคิด มันปฏิบัติไม่ได้ จะกินข้าวก็ปฏิบัติ จะอาบน้ำก็ปฏิบัติ จะขับถ่ายก็ปฏิบัตินะ เนี่ยเวลาปฏิบัติของหลวงพ่อมีเยอะมากเลย ตื่นนอนมาแทนที่จะบิดขี้เกียจเฉยๆ นะ รู้ รู้กายรู้ใจเลย รู้ใจก่อน ใจมันปรากฏก่อน แล้วกายมันค่อยปรากฏทีหลัง ตอนตื่นนอนเนี่ยใจมันขึ้นมารู้สึกก่อนนะ แล้วมันค่อยแผ่ความรู้สึกมาที่กาย พอใจเริ่มไหวตัวขึ้นมานะก็รู้แล้ว เนี่ยสติมันดี ฝึกสติไปเรื่อย อยู่ตรงไหนก็ภาวนาได้" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๘ กรกฏาคม ๒๕๖๐

"เราคอยดูตัวเองนะ สังเกตไป มีตัณหา มีมานะ มีทิฐิไหม สิ่งเหล่านี้ ทำให้เนิ่นช้า ถ้ามี เลิกละซะ อย่าไปยอมมัน อย่าไปยอมให้สิ่งเหล่านี้ครอบงำจิตเรา มาตั้งสติ ตั้งสมาธิ มีใจเป็นคนดู เห็นกายทำงาน เห็นใจทำงานไปเรื่อยๆ เห็นเอา เพราะอะไร วิปัสสนา แปลว่า เห็นแจ้ง ปัสสนะ แปลว่า การเห็น วิ แปลว่า แจ้ง เห็นแจ้ง คือ เห็นไตรลักษณ์นั่นเอง เห็นไตรลักษณ์ของกาย เห็นไตรลักษณ์ของใจ” -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ดูจิตใจจะเห็นความไม่เที่ยงง่าย เพราะจิตใจเปลี่ยนอย่างรวดเร็ว ร่างกายเปลี่ยนช้ากว่าจิต เพราะฉะนั้นจะไปดูอนิจจังที่กาย ใช้เวลานาน แต่ดูอนิจจังที่จิต เปลี่ยนตลอดเวลา อย่างประเดี๋ยวก็หัวเราะ เดี๋ยวก็เฉยๆ สังเกตไหม จิตมันเปลี่ยนตลอดเวลา มีตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ กระทบอารมณ์ทีไร จิตเปลี่ยนทุกที ค่อยๆ ดูไป มีเรื่องกระทบอารมณ์ตลอดเวลา จิตก็เปลี่ยนตลอดเวลา" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒ กรกฏาคม ๒๕๖๐

“ยังไม่มีสติ ฝึกให้มีสติ ยังไม่มีความตั้งมั่น ฝึกให้มีความตั้งมั่น มีความตั้งมั่นแล้ว แยกขันธ์ ยังไม่เคยแยก ก็หัดแยก แยกขันธ์แล้ว ดูขันธ์แสดงไตรลักษณ์ มันไม่ยอมแสดง หาทางดูให้มันแสดง มันมี trick ในการทำ ทำได้ อย่างจิตไม่มีสติ ทำยังไงให้มีสติ หัดรู้สภาวะบ่อยๆ สภาวะที่เกิดทั้งวัน อะไรก็ได้ สักคู่เดียว เช่นจิตสุข จิตทุกข์ ดูไปเรื่อยๆ หายใจออก หายใจเข้า ดูไปเรื่อยๆ ถ้าหายใจออก รู้สึก หายใจเข้า รู้สึก สุข รู้สึก ทุกข์ รู้สึก ดี รู้สึกโลภ โกรธ หลง รู้สึกได้ สติจะเกิด ต้องฝึก ของฟรีไม่มี ถ้าเรายังไม่เป็น ทำสติปัฏฐานไป มีสติระลึกรูป-นามไป อันที่เราถนัด" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ในโลกนี้นะ สิ่งที่เรานึกไม่ถึงเยอะแยะ วางใจเป็นกลางๆ ไว้ ใช้ความสังเกตให้มากๆ พระพุทธเจ้าท่านก็สอน คนจะมีศีลหรือเปล่าเราสังเกต ดูกันนานๆ สังเกตกันนานๆ หรือพระ ทำอะไรสมควร ไม่สมควร ดูนานๆ ค่อยๆ ดู อย่าเพิ่งเชื่อ เชื่อง่ายเกินไป อันตรายมากเลย ศาสนาเราพินาศมา ย่ำแย่มา ก็เพราะ เราเชื่อคนมาดดี ดูดี" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ตัวที่เป็นตัวเชื่อมทำให้เรามีความทุกข์ขึ้นมา คือ ตัวอยาก อย่างเวลาเราแก่ เราอยากไม่แก่ จะทุกข์ ถ้าเราอยากแก่ รู้สึกน่านับถือดี แก่แล้วดีใจ หรือเราไม่สบายเจ็บไข้ได้ป่วยไม่สบาย เราอยากแข็งแรงตลอดกาล เป็นไปไม่ได้ ความทุกข์ก็เข้ามาที่ใจ พอเราอยากขึ้นมา ความทุกข์ก็จะเข้ามาที่ใจ นี่คือศาสตร์ของพระพุทธเจ้า ท่านสอนให้เราดู ให้เรารู้ทัน ความอยากเกิดขึ้นเมื่อไร ก็มีความทุกข์ขึ้นเมื่อนั้น ค่อยๆ สังเกตไป" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๖๐

"ลองหายใจเข้า อย่าหายใจออกนะ แล้วลองดูว่าหายใจเข้าแล้วทุกข์ไหม หายใจออกซิ แล้วลองดูว่าทุกข์ไหม ดูออกไหมว่าเรามีความทุกข์บีบคั้นอยู่ทุกลมหายใจเข้าออก หายใจมาตั้งแต่เด็กเลย แต่ไม่เคยเห็นเลย ไม่เคยเห็นว่านี่คือตัวทุกข์ ร่างกายเป็นตัวทุกข์ ไม่ค่อยเห็น ทั้งๆที่มันแสดงตัวตลอดเวลา นั่งอยู่ก็เมื่อย พอเมื่อยก็ขยับตัว แล้วบอกว่าไม่ทุกข์ มันไม่รู้สึกว่าทุกข์ เมื่อยแล้ว หายแล้ว เมื่อยอีก ก็ขยับอีก การรู้ทุกข์ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ เราอยู่กับทุกข์ แต่ไม่เคยเห็นทุกข์ งั้นใส่ใจมันหน่อย ทุกข์อยู่ที่กาย อยู่ที่ใจ คอยรู้สึกเอา" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒๕ มิถุนายน ๒๕๖๐

"ภพโดยการเกิด พวกเราได้มาแล้วด้วยการเป็นคน เป็นภพที่ดีที่สุดสำหรับการปฏิบัตินะ เป็นภพที่ดีที่สุดภพมนุษย์ งั้นจงภูมิใจ ที่ได้เกิดเป็นมนุษย์ มนุษย์แปลว่าผู้มีใจสูง เป็นใจที่พัฒนาง่าย ทำไมใจพัฒนาง่าย เพราะเรียกว่าใจเราเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว เดี๋ยวสุขเดี๋ยวทุกข์ เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้าย รู้สึกไหม ใจเราเปลี่ยนทุกวัน" -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒๕ มิถุนายน ๒๕๖๐

"พวกเราเรียนฟรี ไม่ต้องลำบาก เรียนง่าย บางทีเราก็ประมาท คิดว่าเรียนเมื่อไรก็ได้ เรียนเมื่อไรไม่ได้หรอก ต้องเรียนเดี๋ยวนี้ ช้ากว่านี้ ขาดทุนแล้ว การทำความดี หรือการปฏิบัติธรรม ต้องลงมือทำเดี๋ยวนี้ ถ้าช้ากว่านี้ เรียกว่า ประมาท เราจะรู้ได้ยังไงว่า เราจะอยู่ได้เท่าไร" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒๔ มิถุนายน ๒๕๖๐

"เราอย่าไปอิงอาศัย ความสุขที่พึ่งคนอื่น ที่พึ่งสิ่งอื่น เราต้องมีความสุขด้วยตัวของเราเองให้ได้ เวลาเราแก่ ต้องมีความสุข แก่อย่างมีความสุข เวลาเจ็บไข้ เจ็บไข้แล้วก็ยังมีความสุขอยู่ เวลาจะตาย ก็ตายอย่างมีความสุข เวลาคนที่เราเคยรักเคยผูกพันพลัดพรากไป ตายไป หรือโกรธเราไป เราก็อยู่ได้ของเรา มีความสุขของเรา เวลาที่เราเจอสิ่งไม่ชอบใจ เราก็ยังอยู่ได้ มีความสุขอยู่ได้ ถ้าเรายอมรับไม่ได้ เราจะทุกข์ ถ้าเรายอมรับได้ว่า ทุกอย่างต้องเปลี่ยนแปลง เราจะไม่ทุกข์ เราพยายามทำทุกอย่างเพื่อที่จะได้มีความสุข มีความสงบ มีความสบาย มันอยู่ได้ชั่วคราว เพราะสิ่งทั้งหลายนั้นเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา งั้นความสุขที่อิงอาศัยสิ่งข้างนอกเนี่ย พึ่งพาไม่ได้ เรามามีความสุขที่ไม่มีอะไรเหมือน ความสุขจากการปฏิบัติธรรมของเราเอง" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๒๔ มิถุนายน ๒๕๖๐

"ไปดูเถอะ เราถูกหลอก ให้วิ่งพล่านๆ ไป ทุกวันๆ พอเห็นอย่างนี้ ใจมันจะคิดว่าทำยังไงจะพ้นไป จะพ้นไปจากโลกสกปรก โสมม โลกหลอกลวง โลกไม่จริง อะไรที่เป็นแก่นสารสาระที่แท้จริงในชีวิต ใจมันจะเริ่มค้นหา ถ้าคนมีบุญพอ มีบารมีพอ ก็รู้ทาง เจอครูบาอาจารย์ เจอพระพุทธเจ้า เจอคำสอนของพระพุทธเจ้า ก็คลำทางตามท่านไปได้ ไปเรียนรู้นะ เรียนรู้โลกให้ดี โลกนี้มีแต่ความทุกข์ โลกนี้เต็มไปด้วยความหลอกลวง เราจะพร้อมจะถูกหลอก พร้อมจะจมในความทุกข์ตลอดกาลรึ หรือคิดจะอยากพ้นไปบ้าง ค่อยๆ ดูของเราเองไป" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๐

"เราเที่ยวแสวงหาความสุข แต่เราไม่รู้ว่า ความสุขจริงๆ มันมาจากไหน ความสุขจริงๆ ในโลกนี้ ไม่มี เราหาของที่ไม่มี มันก็เลยหาไม่ได้ ความสุขมันอยู่ชั่วคราว แล้วมันก็หลุดมือไปทุกที ความสุขที่ อมตะ ถาวร ไม่มีในโลก แต่ความสุขชนิดนี้ มีในทางธรรม" -- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๗๑ วันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๐